แพทย์ฯมช.ร่วม สช.เอ็มโอยู ตั้งศูนย์วิจัยประเมินผลกระทบสุขภาพปชช. จากโครงการนโยบายสาธารณะ

 คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (มช.) ร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือทางวิชาการ เพื่อการจัดตั้งศูนย์วิจัยและฝึกอบรมการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ ณ ห้องประชุมบุญสมมาร์ติน คณะแพทยศาสตร์ มช. นำโดย นพ.อำพล จินดาวัฒนะ เลขาธิการ สช. และ รศ.นพ.วัฒนา นาวาเจริญ คณบดีคณะแพทยศาสตร์ มช.

นพ.อำพล กล่าวว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 กำหนดการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพไว้ในหมวดสิทธิชุมชน มาตรา 67 วรรค 2 ว่า “การดำเนินโครงการ หรือกิจกรรมที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อชุมชนอย่างรุนแรง ทั้งทางด้านคุณภาพสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ และสุขภาพ จะกระทำมิได้ เว้นแต่จะได้ศึกษาและประเมินผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนในชุมชน และจัดให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนและผู้มีส่วนได้เสียก่อน รวมทั้งได้ให้องค์การอิสระซึ่งประกอบด้วยผู้แทนองค์การเอกชนด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ และผู้แทนสถาบันอุดมศึกษาที่จัดการการศึกษาด้านสิ่งแวดล้อม หรือทรัพยากรธรรมชาติหรือด้านสุขภาพ ให้ความเห็นประกอบก่อนมีการดำเนินการดังกล่าว”

 ”พรบ.สุขภาพแห่งชาติ ปี 2550 ยังได้กำหนดสาระสำคัญเรื่องการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ ตามมาตรา 5 ว่า บุคคลมีสิทธิในการดำรงชีวิตในสิ่งแวดล้อมและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ รวมทั้งมีหน้าที่ร่วมกับหน่วยงานของรัฐในการดำเนินการให้เกิดสิ่งแวดล้อมและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ และมาตรา 11 บุคคลหรือคณะบุคคลมีสิทธิร้องขอให้มีการประเมิน และมีสิทธิร่วมในกระบวนการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากนโยบายสาธารณะ และบุคคลหรือคณะบุคคลมีสิทธิได้รับรู้ข้อมูล คำชี้แจง และเหตุผลจากหน่วยงานของรัฐก่อนการอนุญาต หรือการดำเนินโครงการหรือกิจกรรมใดที่อาจมีผลกระทบต่อสุขภาพของตนหรือของชุมชนและแสดงความเห็นของตนในเรื่องดังกล่าว”

 รศ.นพ.วัฒนา กล่าวเพิ่มเติมว่า การดำเนิน งานด้านการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพที่ผ่านมา พบว่ายังมีปัญหาอุปสรรคหลายประการ โดยเฉพาะการพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ๆ รวมถึงการติดตามตรวจสอบกิจกรรม/โครงการ หรือนโยบายสาธารณะภายหลังการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนในการติดตามตรวจสอบกิจกรรม/โครงการ หรือนโยบายสาธารณะ

 ”ที่ผ่านมา รศ.ดร.นพ.พงศ์เทพ วิวรรธนะเดช หัวหน้าภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน ในฐานะกรรมการภาคีเครือข่ายการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ ได้พัฒนาเครื่องมือที่จะช่วยให้ชุมชนสามารถติดตามตรวจสอบกิจกรรม/โครงการ หรือนโยบายสาธารณะ โดยใช้วิธีการทางระบาดวิทยา ที่เรียกว่า ระบาดวิทยาภาคประชาชน โดยใช้แผนที่เดินดิน และยังได้ทดลองใช้ในหลายพื้นที่จนได้รับผลเป็นที่น่าพอใจ”

 ในขณะที่ นพ.วิพุธ พูลเจริญ ประธานคณะกรรมการพัฒนาระบบและกลไกการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ คณะแพทย์ศาสตร์ มช. เปิดเผยว่า ควรมีการเผยแพร่เครื่องมือดังกล่าวในวงกว้าง ซึ่งภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์ มช. มีศักยภาพที่จะสามารถพัฒนาองค์ความรู้ในด้านการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพได้เป็นอย่างดี ความร่วมมือกันจัดตั้งศูนย์วิจัยและฝึกอบรมการประเมินผลกระทบด้านสุขภาพ จึงเกิดขึ้นที่นี่ ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ประชาชนในวงกว้าง โดยเฉพาะการติดตามตรวจสอบผลกระทบด้านสุขภาพอันอาจเกิดจากโครงการหรือกิจกรรมต่างๆ เช่น โรงงานอุตสาหกรรม หรือโรงไฟฟ้า ได้ด้วยตนเอง