คณะกรรมการพิจารณารางวัลสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ปี 2557 เยี่ยมพื้นที่สมัชชาสุขภาพอุบลราชธานี

คณะกรรมการพิจารณารางวัลสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ปี 2557 เยี่ยมพื้นที่สมัชชาสุขภาพอุบลราชธานี หวังเพื่อยกย่อง เชิดชู สร้างขวัญกำลังใจ และเพื่อเป็นการสร้างแรงบันดาลใจให้กับภาคีเครือข่ายที่เข้าร่วมขับเคลื่อนสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี

เมื่อเช้าวันที่ 7 ตุลาคม 57 ณ ห้องประชุมสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี  นายแพทย์สุรพล ลอยหา นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดอุบลฯในฐานะประธานสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี เป็นประธานกล่าวต้อนรับคณะกรรมการพิจารณารางวัลสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ปี 2557 โดย มีอาจารย์กรรณิการ์ บรรเทิงจิตร เป็นประธานทีมคณะกรรมการฯในครั้งนี้ ได้กล่าววัตถุประสงค์ของการแลกเปลี่ยน ต่อด้วยการแนะนำตัวคณะทำงานสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานีโดยนายลำพูน ฉวีรักษ์ ประธานกองเลขานุการกิจฯ พร้อมด้วยการนำเสนอข้อมูลกระบวนการสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี โดย ดร.วิชิต พุ่มจันทร์ ตัวแทนคณะทำงานฯ และมีการแลกเปลี่ยนของภาคีเครือข่ายหลายภาคส่วน

คณะกรรมการพิจารณารางวัลสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ปี 2557 ได้กล่าวถึงการเดินทางมาเยี่ยมพื้นที่ว่า สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เป็นองค์กรนิติบุคคลขึ้นตรงสำนักนายกรัฐมนตรี เกิดขึ้นหลังจากมีพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ได้กำหนดให้มีคณะกรรมการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ดำเนินการขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย ธรรมนูญสุขภาพ กระบวนการสมัชชาสุขภาพ และการประเมินผลกระทบทางด้านสุขภาพ(HIA) ด้วยทิศทาง “สร้าง นำ ซ่อม” ซึ่งใช้เวลากว่า 6 ปีเต็ม พบว่าได้มีการเปิดพื้นที่สาธารณะให้ทุกภาคส่วนเข้ามาร่วมในการขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม โดยการนำทั้ง 3 เครื่องมือ ไปขับเคลื่อนทั้งในระดับชาติและระดับพื้นที่ ด้วยความพยายามที่จะนำสังคมไปสู่เป้าหมายของการมีสุขภาวะร่วมกันและมีการจัดประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติทุกปี ซึ่งในแต่ละปีจะมีการมอบรางวัลสมัชชาสุขภาพให้กับภาคีเครือข่ายเพื่อเป็นกำลังใจ โดย ในปี 2557 จะมีการจัดประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในวันที่ 24 – 26 ธันวาคม 2557 ณ อิมแพคเมืองทองธานี เพื่อเป็นการคัดเลือกพื้นที่เข้าสู่การรับรางวัลในงานสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในครั้งนี้ จึงได้ลงพื้นที่มาเยี่ยมสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานีที่ได้นำกระบวนการสมัชชาสุขภาพ ไปขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี

ดร.วิชิต พุ่มจันทร์ คณะกรรมการกองเลขานุการกิจ สมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี ได้กล่าวว่าการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี ได้มีการดำเนินงานมาแล้วกว่า 10 ปี ตั้งแต่ปี 2543 เป็นต้นมา ซึ่งในช่วงแรกได้เชื่อมประสานเครือข่ายองค์กรทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน ในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี จัดทำร่าง พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ โดยมีสำนักงานปฏิรูประบบสุขภาพแห่งชาติ (สปรส.) ให้การสนับสนุนในการขับเคลื่อน

ต่อมาในปี 2546 ถึง 2549 ได้จัดเวทีสมัชชาสุขภาพ เพื่อร่วมกันหาทางออกในการแก้ไขปัญหาตามประเด็นที่เป็นปัญหาเกิดขึ้นในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี และประเด็นบางส่วน ยังสอดคล้องกับเนื้อหาของร่าง พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติอีกด้วย เช่น ประเด็นอาหารปลอดภัย ประเด็นสถานบริการด้านสุขภาพ ใกล้บ้านใกล้ใจ ประเด็นคนปลูกอยู่ได้ คนซื้อปลอดภัย ทำได้หรือไม่ เป็นต้น

ซึ่งกระบวนการ เป็นการจัดเวทีสานเสวนาพูดคุย อาศัยผู้เข้าร่วมเวทีมาจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ ภาคการเมืองท้องถิ่น ภาควิชาการ ภาคประชาสังคม ได้ร่วมกันพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างสมานฉันท์และเท่าเทียมกัน เพื่อหาแนวทางในการพัฒนาที่ได้รับการยอมรับจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง และขยายผลผ่านทางสื่อมวลชนในท้องถิ่น

ต่อมาในปี 2550 มีการปรับกระบวนการในการจัดเวทีสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี ให้เป็นระบบและมีรูปแบบมากยิ่งขึ้น จากเดิมที่เป็นเหมือนการจัดเวทีให้คนมาพูดคุยกัน ก็ปรับให้มีงานวิชาการเข้ามาเกี่ยวข้อง เริ่มต้นด้วยการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดทำข้อเสนอเชิงนโยบาย หาฉันทามติรับรองร่างข้อเสนอเชิงนโยบาย และผลักดันข้อเสนอเชิงนโยบายเข้าสู่แผนการการทำงานของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องระดับพื้นที่ และระดับจังหวัด

และในปี 2556 ได้มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบในการขับเคลื่อน จากเดิมมีการขับเคลื่อนในเชิงประเด็นและเชิงพื้นที่ มาเป็นการขับเคลื่อนในเชิงภาพรวมทั้งจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อให้ครอบคลุมไปถึงส่วนงาน ภาคีต่างๆทั้งจังหวัด โดยเปิดโอกาสให้ทุกภาคีเครือข่ายในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี ได้เข้ามารู้จักกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม พูดคุยสร้างความเข้าใจกับกระบวนการขับเคลื่อนสมัชชาสุขภาพให้เข้าใจตรงกัน และสร้างกลไกในการขับเคลื่อนสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี โดยการจัดทำคำสั่งในการแต่งตั้งคณะทำงาน ขับเคลื่อนประเด็นปัญหา หลังจากนั้นจัดเวทีคัดเลือกประเด็น โดยการนำเสนอประเด็นในภาพรวมทั้งจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งเป็นการเปิดโอกาสให้มีการแสดงความคิดเห็น และนำเสนอประเด็นปัญหาให้มีภาพกว้างมากยิ่งขึ้น จนนำไปสู่การพิจารณาในเวทีสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี โดยมีการพิจารณาจากคณะกรรมการสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี เป็นผู้พิจารณาร่วมกัน ซึ่งในครั้งนี้มีการนำเสนอประเด็นปัญหาที่เห็นสมควรที่จะแก้ไขอย่างเร่งด่วนทั้งหมด 6 ประเด็น ได้แก่ ประเด็นเกษตรอินทรีย์ ประเด็นการจัดการขยะและสิ่งปฏิกูล ประเด็นพัฒนาเด็ก เยาวชนและครอบครัว ประเด็นการจัดการศึกษา ประเด็นการจัดการแม่น้ำมูล และ ประเด็นการจัดการอุบัติเหตุ และถูกพิจารณาเข้าสู่การพัฒนาประเด็นร่างเอกสารข้อเสนอเชิงนโยบาย โดยมีคณะอนุกรรมการในแต่ละประเด็นร่วมกันพัฒนาเอกสารร่างข้อเสนอในแต่ละประเด็น มีทั้งหมด 4 ประเด็นได้แก่ ประเด็นเกษตรอินทรีย์ ประเด็นการจัดการขยะและสิ่งปฏิกูล ประเด็นพัฒนาเด็ก เยาวชนและครอบครัว และประเด็นการจัดการศึกษา จะเห็นได้ว่า อีก 2 ประเด็นได้ตกไป เช่น ประเด็นอุบัติเหตุ มีแนวทางในการขับเคลื่อนในส่วนอื่น ส่วนประเด็นการจัดการแม่น้ำมูล คณะอนุกรรมการวิชาการไม่พร้อมที่จะพัฒนาเอกสารร่างข้อเสนอนโยบายเสนอต่อคณะกรรมการสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี

หลังจากนั้นมีการจัดตั้งอนุกรรมการเชิงประเด็น โดยทำหน้าที่ในการทำเอกสารข้อมูลหนุนเสริมให้ประเด็นมีน้ำหนักมากยิ่งขึ้น เพื่อนำมาจัดทำร่างเอกสารข้อเสนอ ทั้งเอกสารหลักการและเหตุผล ความจำเป็น ความสำคัญของแต่ละประเด็น เพื่อให้เห็นถึงความสำคัญในการที่จะแก้ไขปัญหาดังกล่าว พร้อมการจะทำร่างข้อเสนอเป็นเอกสารให้ภาคีเครือข่ายร่วมกันพิจารณาร่างข้อเสนอแต่ประเด็นร่วมกัน นำไปสู่การปฏิบัติให้ได้ โดยมีการปรับเปลี่ยน ปรับปรุงแก้ไขหลายครั้ง กว่าที่จะได้มาเป็นเอกสารในการพิจารณาร่างข้อเสนอที่สมบูรณ์ และนำเอกสารร่างข้อเสนอนำเข้าเวทีในการพิจารณาร่างข้อเสนอเชิงนโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม ทั้ง 4 ประเด็น ร่วมกันจากทุกภาคส่วนของจังหวัดอุบลราชธานี ได้แก่ ประเด็นเกษตรอินทรีย์ ประเด็นการจัดการขยะและสิ่งปฏิกูล ประเด็นพัฒนาเด็ก เยาวชนและครอบครัว และประเด็นการจัดการศึกษา และมีการประกาศเป็นข้อเชิงนโยบายสาธารณะภาคประชาชน ในวันที่ 22 พฤศจิกายน 2556 ณ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ในแนวคิดที่ว่า “อุบลราชธานี จัดการตนเอง สู่สังคมสุขภาวะ” เพื่อความอยู่เย็นเป็นสุขของคนอุบลราชธานี

ต่อด้วยช่วงบ่าย ลงเยี่ยมชมพื้นที่การขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติครั้ง 2 ปี 2552 ประเด็น การแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุทางถนน โดยพื้นที่ตำบลคูเมือง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี ได้นำมติประเด็นนี้มาขับเคลื่อนในพื้นที่จนสามารถแก้ไขปัญหาความปลอดภัยทางถนนได้สำเร็จในระดับหนึ่ง

 

นายรพินทร์ ยืนยาว คณะทำงานสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี / เรียบเรียง