รายงานข่าวสารสุขภาวะภาคกลาง ๒๒ ธันวาคม ๒๕๕๕
ตอน “หญ้าไซทีม” กลุ่มจักรยานเพื่อสุขภาพ
สวัสดีครับท่านผู้ฟัง ผมเช เชลศ ธำรงฐิติกุล สถานีวิทยุชุมชนคนหนองหญ้าไซ อำเภอหนองหญ้าไซ จังหวัดสุพรรณบุรี กลับมาพบกับท่านผู้ฟังอีกเช่นเคย นะครับ
ในสัปดาห์นี้ผมจะพาท่านผู้ฟังไปรู้จักกับกลุ่มจักรยานเพื่อสุขภาพ อำเภอหนองหญ้าไซ ที่บ้านเกิดของผม ผมได้เห็นคนขี่จักรยานกันเป็นกลุ่มๆ ราวๆ ๑๐ กว่าคัน ปั่นจักรยานในชุมชน ทุกๆวันตอนเช้าๆ เย็นๆ เห็นเป็นประจำทุกวันมากว่า ๒ ปีแล้วครับ พวกเขาเป็นชาวตลาดหนองหญ้าไซ ที่ชวนกันมาขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ
กลุ่มจักรยานเพื่อสุขภาพอำเภอหนองหญ้าไซ เริ่มต้นเมื่อประมาณสองปีที่ผ่านมามีคนเริ่มขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ โดยมีคุณสมพงศ์ เสรีสันตินานนท์ คนกรุงเทพ ที่มาประกอบอาชีพขายอะไหล่มอเตอร์ไซค์ ที่ตลาดหนองหญ้าไซ ได้นำจักรยานจากกรุงเทพมาขี่ เพื่อออกกำลังกาย โดยเริ่มขี่รอบๆตลาด แล้วชวนเพื่อนฝูงมาร่วมกันขี่จักรยานเพื่อสุขภาพกัน โดยมีสมาชิกแรกๆ ๒-๓ คัน ก็มีคุณสมพงศ์ คุณหนู คุณไก่ ทั้งหมดเป็นชาวตลาดหนองหญ้าไซ
ที่เริ่มชวนกันขี่จักรยานเพื่อสุขภาพหลังเลิกงานตอนเย็นๆค่ำๆ วันละ ๑ ชั่วโมง จากระยะทางใกล้ๆ วนรอบตลาดหนองหญ้าไซก่อน ขี่กันบ้าง หยุดบ้าง ไม่กี่สัปดาห์ก็หยุดขี่กัน
จนมาเริ่มอีกครั้งเมื่อมีเพื่อนสมาชิกใหม่ในชุมชนสนใจมาร่วมขี่ด้วยกัน สมาชิกใหม่ที่มาเพิ่มคือ พี่มนูญ เจ้าของร้านทำเบาะ, สท.ช้าง เทศบาลหนองหญ้าไซ ,ลุงสัมฤทธิ์ ช่างซ่อมรถยนต์ สนใจมาร่วมขี่จักรยานเพื่อสุขภาพด้วยกัน
เริ่มชวนกันขี่ตอนเช้าๆ ทุกวันวันละ ๑-๒ ชั่วโมง จุดเริ่มต้นที่ตลาดสดหนองหญ้าไซ ไปขี่วนรอบชุมชนตลาดหนองหญ้าไซ และเริ่มชวนออกไปข้างนอกชุมชน ไปในพื้นที่ต่างตำบล เพิ่มระยะทางขึ้นเรื่อยๆ ปัจจุบันในเวลา ๒ ชั่วโมงมีระยะทางไกลกว่า ๑๐๐ กิโลเมตร เรียกว่าต่างอำเภอกันเลยนะครับ
ถ้านับจำนวนคนขี่จักรยานเพื่อสุขภาพในอำเภอหนองหญ้าไซ น่าจะมีประมาณ ๓๐ –๔๐ คน
จักรยานยานที่สมาชิกใช้ก็จะเป็นจักรยานประเภท เสือหมอบ,เสือภูเขา,จักรยานไฮบริดจ์,จักรยานพับและจักรยานแบบแม่บ้าน มีราคาตั้งแต่ ๒,๐๐๐ บาท จนถึง ๒๐๐,๐๐๐ บาท พร้อมอุปกรณ์ครบชุด

จักรยานและอุปกรณ์ก็มีส่วนสำคัญต่อการขี่จักรยาน เช่น ถ้าต้องการขี่แบบได้สุขภาพใช้เวลาน้อยควรขี่จักรยานแบบแม่บ้าน หรือจักรยานทั่วไปที่ใช้ในชุมชน แต่ถ้าต้องการขี่ในระยะทางไกลต้องพัฒนาจักรยานและอุปกรณ์ให้เหมาะสม จึงจะขี่ในระยะทางไกลได้ และจะต้องมีอุปกรณ์ที่จำเป็นเช่น หมวกนิรภัย ซึ่งจะใช้ป้องกันศีรษะเมื่อเกิดอุบัติเหตุได้ดี ระบายอากาศได้ดี มีน้ำหนักเบา ชุดปั่นจักรยาน เสื้อและกางเกงจะใช้วัสดุที่เบาสบายระบายอากาศได้ดีเหนียวยืดหยุ่นทนทาน กระชับกล้ามเนื้อ มีฟองน้ำเสริมไม่ให้เจ็บก้น ถุงมือจะป้องกันมือในขณะเกิดอุบัติเหตุ ได้
“การขี่จักรยานถึงจะเป็นคนขี่เก่งแต่ก็จะต้องมีล้มกันบ้าง” จักรยานและอุปกรณ์จึงมีความสำคัญ
เมื่อปั่นจักรยาน ในระยะทางไกล ก็จะได้พบเจอกับเพื่อนใหม่ที่ขี่จักรยาน ต่างอำเภอในจังหวัดเดียวกัน และ ต่างจังหวัด ก็ได้เชิญชวนกันไปร่วมกิจกรรมปั่นจักรยานในรูปแบบการแข่งขันจักรยานเพื่อสุขภาพบ้าง ปั่นจักรยานเพื่อรณรงค์ส่งเสริมการท่องเที่ยวบ้าง ปั่นจักรยานในกิจกรรมสาธารณะประโยชน์ต่างๆ ที่สามารถสร้างความสุข สร้างมิตรภาพ และที่สำคัญได้สร้างสุขภาพ มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มจักรยานเพื่อสุขภาพทั่วประเทศไทย
ซึ่งในการไปร่วมกิจกรรมหลายๆครั้งที่คนขี่จักรยานต้องเสียเงินเพื่อร่วมกิจกรรมแต่คำตอบที่ได้คือ ความคุ้มค่าที่ได้ทั้งสุขภาพดี ได้มีเพื่อน ได้ท่องเที่ยว ได้แลกเปลี่ยนความรู้ประสบการณ์ ได้แลกเปลี่ยนอะไหล่อุปกรณ์ มีทั้งเพื่อนสนับสนุนเรา เราสนับสนุนเพื่อน
ขี่จักรยานไปด้วยกัน พูดคุยหยอกล้อกัน ดูแลกัน ห่วงใยกัน มีน้ำใจให้กันและกันด้วยมิตรภาพของเพื่อนที่ชอบขับขี่จักรยานเพื่อสุขภาพเหมือนๆกัน ผลที่ได้คือความสุข มันคุ้ม ยิ่งกว่าคุ้ม
คุณมนุญ วงษ์กฎ อายุ ๔๘ ปี ชาวตลาดหนองหญ้าไซ เจ้าของร้านช่างทำเบาะ เล่าให้ฟังว่า ตนเคยเป็นคนไข้โรคอัมพฤกษ์ ร่างกายซีกซ้ายขยับไม่ได้ ทำให้ต้องรักษาร่างกายและต้องรักษาสุขภาพจึงเป็นจุดเริ่มต้นให้มาขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ โดยเริ่มขี่ทุกวัน วันละใกล้ จนเพิ่มระยะทางขึ้นเรื่อยๆ ใช้ระยะเวลาประมาณ ๒ ปีปัจจุบันคุณมนุญ มีสภาพร่างกายแข็งแรง ไม่เป็นโรคอัมพฤกษ์ อีกแล้ว สามารถทำงานได้ ร่างกายแข็งแรง
คุณมนุญ บอกว่า “ ถ้าผมไม่ขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ ผมคงเป็นอัมพาสตายไปแล้ว”
อีกตัวอย่างหนึ่งคือ ลุงสัมฤทธิ์ อุบล ชาวตลาดหนองหญ้าไซ วัย ๖๖ ปี มีอาชีพเป็นช่างซ่อมรถยนต์ ซึ่งเป็นผู้หนึ่งที่เพิ่งจะมาเริ่มต้นรักษาสุขภาพ หลังจากที่ตนเองเจ็บป่วยต้องเข้าโรงพยาบาลด้วยโรคเบาหวาน ประกอบกับในชีวิตก่อนหน้านี้ไม่เคยออกกำลังกายมาก่อนเลย
หลังจากได้รับการรักษาแล้วลุงสัมฤทธิ์ ได้เริ่มต้นขี่จักรยานเพื่อสุขภาพเมื่อปีที่ผ่านมานี้ เริ่มจากเห็นตัวอย่างจากคุณมนุญ ช่างทำเบาะ ที่ปั่นจักรยานเพื่อสุขภาพแล้วหายจากโรคอัมพฤกษ์ มีสุขภาพกลับมาแข็งแรงอีกครั้ง ก็เลยเริ่มต้นขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ ซึ่งในการตรวจร่างกายในปัจจุบันนี้ พบว่าร่างกายกลับมาแข็งแรงอีกครั้ง ไม่มีโรคเบาหวานอีกแล้ว และหยุดรับยาโรคเบาหวานแล้ว
ลูกสัมฤทธิ์บอกว่า “ไม่น่าเชื่อว่าการขี่จักรยานเพื่อสุขภาพจะทำให้หายจากโรคเบาหวานได้”
มีสมาชิกในกลุ่มที่สนใจการขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ และพัฒนาไปสู่การเข้าร่วมกิจกรรมการขี่จักรยานเพื่อสุขภาพเพื่อกิจกรรมสาธารณะประโยชน์ ส่งเสริมการเท่องเที่ยว และไปเข้าร่วมกับกลุ่มสุพรรณไซค์ลิ่งคลับ มีชื่อกลุ่มว่า “หญ้าไซทีม” เข้าร่วมกิจกรรมในหลายๆจังหวัด เขตภาคกลาง ที่ปากช่อง ภูกระดึง และหลายจังหวัดทั่วประเทศ ซึ่งทั้งจังหวัดสุพรรณบุรี มีสมาชิกปั่นจักรยานกว่า ๑,๒๐๐ คัน
นี่คือประสบการณ์จากสมาชิกกลุ่มจักรยานเพื่อสุขภาพ และเป็นที่ยอมรับของคนในชุมชน
นอกจากนี้การขี่จักรยานเพื่อสุขภาพในชุมชนยังมีสมาชิกที่เป็นผู้หญิงที่จะชวนกันขี้จักรยานเพื่อสุขภาพ เป็นจักรยานแม่บ้านที่จะรวมตัวกันขี่ในช่วงเวลาเย็นๆ ขี่กันใกล้ๆ วนรอบตลาด ที่ทำการอำเภอ
ผมหวังว่าตัวอย่างของการสร้างสุขภาพในชุมชนเล็กๆแห่งนี้จะสามารถจุดประกายความคิดเชิญชวนให้เกิดการสร้างสุขภาพในชุมชนอื่นๆทั่วประเทศได้
และท่านผู้ฟังละครับ สนใจจะขี่จักรยานเพื่อสุขภาพบ้างมั้ยครับ มาเริ่มต้นสร้างสุขภาพที่ดีเพื่อตัวเรา เริ่มกันเลยนะครับ ผมจะเป็นกำลังใจให้
เชลศ ธำรงฐิติกุล รายงาน