สืบเนื่องจากพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 มาตรา 41 กำหนดให้คณะกรรมการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) จัดให้มีการประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อประสานให้ภาคส่วนต่าง ๆ ของสังคมได้เข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพร่วมกัน และแต่งตั้งคณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ (คจ.สช.) เป็นผู้รับผิดชอบในการจัดประชุม ซึ่งตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2551-2558 ได้มีการจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติมาแล้ว 8 ครั้ง มีมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ เกิดขึ้น จำนวน 69 มติ และสำหรับสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 9 พ.ศ.2559 นี้ มีกำหนดจัดระหว่างวันที่ 21-23 ธันวาคม 2559 ณ.อาคารอิมแพ็ค ฟอรั่ม เมืองทองธานี จังหวัดนนทบุรี ภายใต้แนวคิดหลัก “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอพียง สู่ธรรมนูญระบบสุขภาพ และสุขภาวะที่ยั่งยืน”
เมื่อเวลา 09.00 น. ของวันที่ 21 ธันวาคม 2559 ได้มีการเปิดเวทีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 9 ขึ้น ณ.อาคารอิมแพ็ค ฟอรั่ม เมืองทองธานี จ.นนทบุรี ขึ้น ในหัวข้อ “ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สู่ธรรมนูญระบบสุขภาพและสุขภาวะที่ยั่งยืน ” อีกก้าวหนึ่งของการขับเคลื่อนกระบวนการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติที่เริ่มต้นขึ้น นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ ประธานคณะกรรมการจัดสมัชาสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2559 (คจ.สช.) กล่าวต้อนรับพี่น้องเครือข่ายสมัชชาสุขภาพแห่งชาติจากหลายพื้นที่ โดยเริ่มจากความสำเร็จของเวทีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติจากหลายพื้นที่ โดยเริ่มจากความสำเร็จของเวทีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติที่ผ่านมาในฐานะธูปธรรมของประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม เป็นเวทีหรือพื้นที่กลางให้ประชาชนทุกชนชั้นเข้ามาร่วมปรึกษาหารือ พูดคุย แลกเปลี่ยน ถกแถลงปัญหาต่าง ๆ ร่วมกัน ซึ่งสุดท้ายจะนำไปสู่ดอกผลอันหอมหวานในรูปของแนวทางแก้ไขปัญหาที่คิด แก้ ปฏิบัติ และร่วมกันรับผิดชอบของคนในพื้นที่ 4 วาระขับเคลื่อนใหญ่ของสมัชชาแห่งชาติปีนี้ ล้วนมาจากปัญหาที่สะท้อนมาจากสมาชิกสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องน้ำดื่มปลอดภัย สำหรับประชาชน สุขภาวะของเด็กปฐมวัย ซึ่งแทบจะเป็นปัญหาที่ทุกพื้นที่เผชิญร่วมกัน และอาจเรียกได้ว่า เป็นความพิเศษของปีนี้ เนื่องจากเป็นการจัดงานภายใต้แนวคิด หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยนำหลักคิดของในหลวง รัชกาลที่ 9 มาใช้เป็นเข็มมุ่งร่วมกับธรรมนูญสุขภาพแห่งชาติฉบับที่ 2 เพื่อนำไปสู่การสร้างสุขภาวะที่ดีและยั่งยืน ซึ่ง นพ.ศุภกิจฯ ยกความดีความชอบส่วนหนึ่งให้กับ พรบ.สุขภาพแห่งชาติ ปี 2550 อันเป็นจุดกำเนิดของงานสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในปีต่อมา การจัดงานสมัชชาสุขภาพในครั้งที่ 9 เป็นผลของความสำเร็จที่สืบเนื่องมาจากการมี พรบ. สุขภาพแห่งชาติ ปี 2550 จากนั้นสมัชชาสุขภาพแห่งชาติได้ถือกำเนิดขึ้นในปีต่อมาเปิดพื้นที่ให้เกิดประชาธิปไตยอย่างมีส่วนร่วม เวทีรายงานความก้าวหน้าของการขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในครั้งที่ผ่านมา นพ.พลเดช ปิ่นประทีป เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ กล่าวนำก่อนเริ่มต้นว่า การติดตามความคืบหน้าครั้งนี้ได้ดำเนินการตามหลักเกณฑ์การจัดสมัชชาฯ โดยมีผู้เข้าร่วมประมาณ 2,400 คน ประกอบด้วยสมาชิกสมัชชาสุขภาพ, ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้สังเกตการณ์ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ และผู้ดำเนินการ
ในกระบวนการประชุมนั้น ได้แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่หนึ่ง รับรองระเบียบวาระและจัดสรรระเบียบวาระการประชุมให้แก่อนุกรรมการดำเนินการประชุม ขั้นตอนที่สอง การพิจารณาระเบียบวาระการประชุม และขั้นตอนที่สาม คือการรับรองร่างมติ “กระบวนการสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม มีเป้าหมายที่การสร้างสุขภาพหรือสุขภาวะที่ดีของสังคมร่วมกัน ตามแนวทางสร้างนำซ่อม ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม และสอดคล้องกับแนวทางอภิบาลระบบสุขภาพโดยเครือข่าย” นพ.พลเดช กล่าว และนอกจากนี้ ภายในงานยังมีการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การเสวนาสาธารณะด้านสุขภาพ กิจกรรมสมัชชาพาเพลิน นิทรรศการซึ่งเกิดขึ้นจากการร่วมมือของทุกภาคส่วน โดยมีการถ่ายทอดสดตลอดงานผ่านสื่อเครือข่ายต่าง ๆ สำหรับระเบียบวาระเพื่อการพิจารณานั้น การได้มาซึ่งร่างระเบียบวาระนั้น คณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติได้ยึดหลักการมีส่วนร่วมตั้งแต่ต้น ให้ภาคี ทุกภาคส่วนเสนอประเด็นเพื่อพิจารณา โดยการประชุมปีนี้ ได้ให้ความเห็นชอบวาระจำนวน 5 ระเบียบ วาระคือ
1. การจัดการและพัฒนาที่อยู่อาศัยชุมชนและเมืองเพื่อสุขภาวะ
2. น้ำดื่มที่ปลอดภัยสำหรับประชาชน
3. การสร้างเสริมสุขภาวะเด็กปฐมวัยด้วยการบูรณาการอย่างมีส่วนร่วม
4. สานพลังปราบยุงลายโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน
5. การรายงานความก้าวหน้าในการติดตามมติของสมัชชาสุขภาพแห่งชาติให้ที่ประชุมรับรองระเบียบวาระ
ท่านผู้ฟังที่เคารพ สำหรับมติ 9 มติ ที่สรุปนั้นคงเป็นโอกาสหน้าจะนำมาบอกกล่าวท่านอีกครั้ง เนื่องจาก 9 มติที่รับรองระเบียบวาระยาวมากเกินเวลาที่จะนำเสนอได้ คงเป็นครั้งหน้าเพราะเป็นมติที่สำคัญที่มีประโยชน์ต่อพี่น้อง ประชาชนอย่างมากมาย และในการประชุมสมัชชา สุขภาพแห่งชาติตลอด 3 วันนั้น มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การติดตามมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติที่ผ่านมา มีการเสวนานโยบายสาธารณะ เพื่อสร้างการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในประเด็นสำคัญ ที่เกี่ยวกับการพัฒนานโยบาย สาธารณะ แบบมีส่วนร่วม และมีลานสมัชชาสุขภาพ เป็นการนำเสนอรูปธรรมการขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติที่ผ่านมา และการนำเสนอเครื่องมือนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมของหน่วยงานภาคียุทธศาสตร์ โดยมีความคาดหวังว่า สมัชชาสุขภาพแห่งชาติในปีนี้ จะทำให้สมาชิกกลุ่มเครือข่ายมีส่วนร่วมในการพัฒนาและขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติให้เป็นจริง เกิดการประสานเครือข่ายในประเด็นต่าง ๆ และเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ซึ่งกันและกัน สามารถนำกลับไปขยายผลเพื่อแก้ทุกข์ สร้างสุข ในชุมชนท้องถิ่น ภาคีเครือข่าย และหน่วยงานองค์กรต่อไปได้ และได้มีพิธีปิดงานสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 9 ขึ้นในเวลา 15.00 น. ของวันที่ 23 ธันวาคม 2559 โดย นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ ประธานกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 9 พ.ศ. 2559 ขึ้น อย่างสมบูรณ์. สุนี บุญอนันต์ นักข่าวสุขภาวะ จ.เชียงราย รายงาน