เมื่อวันที่ 19 – 20 ธันวาคม 2559 ได้มีคณะทำงานและศึกษาดูงานการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพเฉพาะพื้นที่ ณ อบต.หนองหิน อ.เมืองสรวง จ.ร้อยเอ็ด และ อบต.ทุ่งศรีเมือง อ.สุวรรณภูมิ จ.ร้อยเอ็ด และร่วมประชุมที่โรงแรมวันโอวัน คลาสสิก อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด ทำให้ได้เห็นความเชื่อมโยงกันระหว่างกองทุนหลักประกันสุขภาพฯ และธรรมนูญสุขภาพ เพราะทุกแผนงานที่ดำเนินงานในกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ จะขึ้นอยู่กับธรรมนูญของตำบลเป็นหลัก เช่น โครงการพัฒนาทีมหมอครอบครัวฯ โครงการจัดบริการสุขภาพเบื้องต้นในศูนย์สุขภาพชุมชน (ศสมช.) โครงการเด็กเจริญเติบโตสมวัย พ่อแม่ยุคใหม่มีคุณภาพ โครงการลดสารเคมี ชีวีปลอดภัย เกษตรกรห่างไกลโรค จะเห็นได้ว่าทุกโครงการที่ทำตอบสนองกับปัญหาสุขภาพในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
จุดที่ 1 ตำบลหนองหิน อ.เมืองสรวง จ.ร้อยเอ็ด
จุดเริ่มต้นของ การทำธรรมนูญสุขภาพ อบต.หนองหิน เริ่มจากตอนแรกไปดูงานธรรมนูญสุขภาพที่ ต.หนองมูลเหล็ก และเข้าไปดูงาน ต.เปือยรุ่งโรจน์ หลังจากนั้นมาขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพในพื้นที่ ซึ่งจากที่ได้รับงบประมาณมาก็เริ่มทำธรรมนูญสุขภาพในพื้นที่ บางแห่งก็สามารถเกิดขึ้นได้และอยู่อย่างยั่งยืน แต่บางที่ไม่สามารถขับเคลื่อนต่อไปได้ เพราะเห็นว่าเป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้เกิดความยั่งยืนของสุขภาพในพื้นที่ได้ และได้ทำมาต่อเนื่องยาวนานกว่า 5 ปีแล้ว จุดที่ 2 ตำบลทุ่งศรีเมือง อ.สุวรรณภูมิ จ.ร้อยเอ็ด ได้จัดทำธรรมนูญด้วยการศึกษาดูงานเพื่อแลกเปลี่ยน เรียนรู้ ขั้นตอนและวิธีการ จากนั้นนำมาวิเคราะห์ตนเอง : ระดมความคิดของทุกภาคส่วนในตำบล ทั้ง เด็ก เยาวชน ผู้นำชุมชน ผู้สูงอายุ โรงเรียน วัด มาช่วยกันคิดว่าปัญหาของชุมชนมีอะไรบ้างเพื่อหาแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหา เพื่อให้พี่น้องมีความกินดีอยู่ดี
ปัญหาหลักที่แก้ไขด้วยการจัดเป็นหมวดหมู่ โดยเริ่มจาก “ส่งเสริมให้ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนสามัคคี อยู่ดีตามวิถีพอเพียง หลีกเลี่ยงอบายมุข สร้างสาธารณสุขมูลฐาน สร้างงานพัฒนาคน สืบค้นภูมิปัญญา การศึกษาดีมีคุณธรร สำนึกจิตอาสาและรักษาสาธารณสมบัติ รักษาสิ่งแวดล้อม/ทรัพยากรธรรมชาติ”
อย่างไรก็ตาม .... คนที่จะทำธรรมนูญในชุมชน ต้องจำไว้เสมอว่าไม่ใช่การทำเอง แต่ต้องผ่านการคิดมาจากคนในชุมชนทั้งหมด โดยใช้หลักการมีส่วนร่วม มีกรรมการในการบริหาร และขับเคลื่อน เราต้องทำอย่าง “จริงจัง”