รายงานข่าวสุขภาวะภาคเหนือ รายการสานใจสานพลัง เรื่อง งานกฐินราษฏร์
รายงานโดยลุงจ๊าง สันป่าตอง หรือ นาย ไพศาล ภิโลคำ
Lสวยัสดีครับท่านผู้ชมผู้ฟังสถานีวิทยุและโทรทัศน์ สุขภาพแห่งชาติ วันนี้ ลุงจ๊าง สันป่าตอง อยู่ในบริเวณตลาดสดทุ่งเสี้ยว ถ.สาย ๑๐๘ เชียงใหม่-ฮอด ตรง กม.ที่ ๓๐ ม.๓ ต.บ้านกลาง อ.สันป่าตอง จ.เชียงใหม่ วันนี้สังเกต แม่ค้าและชาวบ้านนำต้นคา หรือต้นเครื่องปักเงินบริจาคกฐิน วางไปตามแผงลอยขายสินค้าหลายจุด เลยเข้าไปซักถามว่ามีกฐินอะไร พ่อค้า – แม่ค้า บอกว่าเป็น กฐินสามัคคี หรือ กฐินราษฏร์ หรือ กฐินชาวบ้าน ที่ชาวบ้านร่วมแรงร่วมใจบริจาคทาน เพื่อการทำนุ บำรุงพระพุทธศาสนา เช่นก่อสร้าง ศาสนาสถาน(พระอุโบสถ พระวิหาร ศาลาราย ศาลาการเปรียญ หอระฆัง ห้องน้ำ ฯลฯ) ศาสนวัตถุ (พระพุทธรูป รูปปั้น ฯลฯ) หรือ ศาสนบุคล (พระสงฆ์ สามเณร แม่ชี อุบาสกอุบสิกา) หลังจากที่สิ้นสุดงานเข้าพรรษา ๑ เดือน พระสงฆ์ สามเณร ที่จำพรรษา จะได้รับการจองกฐิน จาก หลวง หรือ กฐินพระราชทาน กฐินราษฏร์ หรือ คหบดี ต้องการถวายกฐิน หรือ กฐินที่ ศรัทธา สาธุชน เป็นเจ้าภาพในการถวายกฐิน ระยะเวลา ๑ เดือน ตั้งแต่ วันที่ ๒๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๘ –๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๕๘ ตามหลักพุทธบัญญัติ ให้ถวายกฐินที่พระสงฆ์จำพรรษาจำนวน ๔ รูปขึ้นไป แต่ เดี่ยวนี้ วัดต่างๆนิยมไปนิมนต์พระสงฆ์ จากวัดอื่น ๆข้างเคียงมาเป็นผู้รับผ้ากฐิน
ช่วง ๑ เดือน เดือนนี้ พระสงฆ์จะมีกิจนิมนต์ การรับกฐิน ค่อนข้างถี่ และบ่อย บางวัดมีการถวายจุจุปัจัยเพิ่ม เป็นรายบุคคล หรือรายครอบครัว เช่น วัดปราสาท เขตปกครองคณะสงฆ์ เขต ๑ ม.๖ ตำบลทุ่งสะโตก อ.สันป่าตอง จ.เชียงใหม่ หมู่บ้านแห่งนี้มี ศรัทธา ๘๐ ครัวเรือนพระสงฆ์พร้อม คณะกรรมการวัด ขอศรัทธาทำบุญครัวเรือนละ ๑,๐๐๐ บาท(หนึ่งพันบาทถ้วน) บ้านร้องตีมีดมี ๒ วัด คือ วัดปราสาท หรือ วัด บ้านร้องใต้ อีกวัดคือ วัดตลาดแก้ว หรคือ วัดบ้านร้องเหนือ มีศรัทธา ๘๐ หลังคาเรือน วัดปราสาทกำหนดการถวายกฐินราษฎร์ กฐินสามัคคี วันอาทิตย์ที่ ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๕๘
ข้อสังเกตุ การได้มาของจัตุปัจัย
๑.มาจากการบริจาคโดยศรัทธา
๒.มาจากการขอบริจาค(บังคับ) เป็นรายหัวประชากร หรือรายครัวเรือน


ข้อสังเกตการถวายกฐินราษฏร์ –กฐินสามัคคี
๑.เมื่อ ๓๐ ปี กฐินราษฏร์ จะถวายโดย คหบดี หรือกลุ่มพ่อค้า ที่มีรายได้เพียงพอทะนุบำรุงศาสนา แต่ปัจจุบันทุกวัด ทุกหมู่บ้านทุกแห่งจัดถวายกฐินราษฏร์ หรือ กฐินสามัคคี
๒กวายกฐินวัด จะนิยมถวายวัดที่มีพระสงฆ์จำพรรษา ตั้งแต่ ๔ รูป ปัจจุบัน ไปขอนิมนต์พระสงฆ์ที่อื่นมารับนิมนต์ และมีการถวายจัตุปัยจัยไทยทานมากเกินความจำเป็น พระสงฆ์บางรูปรับนิมนต์ เป็นหลักสิบแห่ง สิบวัด
๓.รายได้จากการกฐิน บางวัดไม่มีมีการเปิดเผยต่อสาธารณะชนอย่างโปร่งใส และขาดการตรวจสอบอย่างเคร่งครัด
๔.รายได้จากการทอดกฐิน นำไปทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา )ศาสนบุคคล ศาสนวัตถุ ศาสนสถาน อย่างไร การประเมินผลต้องมีการทำรายงานที่ชัดเจน
๕.ภาครัฐ ต้องมีระบบ การนสอดส่องดูแล วัด ศาสนสถานที่ มีกองทุน มากๆจะนำไปพัฒนตาศาสนสถานอย่างไร