เตือน...... ผู้ประกอบ ผลิตอาหารในโรงเรียน เพิ่มความพิถีพิถัน โดยเฉพาะเมนูข้าวมันไก่ ย้ำทำให้สุก น้ำจิ้มปรุงใหม่ทุกวัน เก็บไว้บริโภคไม่เกิน ๔ ชั่วโมง
จากรายงานของหน่วยงานสาธารณสุขจังหวัดในพื้นที่ภาคอีสานตอนบน พบการป่วยด้วยโรคอุจจาระร่วงมีจำนวนสูงมาโดยตลอดและมีแนวโน้มสูงขึ้น หลังจากมีการสอบสวนหาสาเหตุของการเกิดโรค พบมากในกลุ่มเด็กนักเรียนในโรงเรียนหลายแห่งในพื้นที่ ล่าสุดพบการป่วยเป็นกลุ่มนักเรียนในโรงเรียนประจำอำเภอ สาธารณสุขในพื้นที่ได้ดำเนินการออกสอบสวนสอบสวนที่มาของโรคในโรงเรียน และชุมชน ค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม พร้อมเก็บตัวอย่างอาหารเพื่อส่งตรวจยืนยันหาสาเหตุ ให้สุขศึกษาเกี่ยวกับสุขาภิบาลอาหารในโรงครัวของโรงเรียน แก่แม่ครัว และครูอนามัยผู้ดูแลโรงอาหาร ให้ความรู้เรื่องโรคอาหารเป็นพิษ การป้องกันโรค ประชาสัมพันธ์การกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ แก่นักเรียน และครูในโรงเรียน สาเหตุของโรคอาหารเป็นพิษในครั้งนี้ พุ่งเป้าไปที่ การกินข้าวมันไก่ ที่ผลิตมาจำหน่าย จ่ายแจกให้กับนักเรียนจำนวนครั้งละมากๆ เช่น ในช่วงเข้าค่าย หรือจำหน่ายที่โรงอาหารของโรงเรียน เบื้องต้นได้ศึกษากระบวนการเตรียมอาหารประเภทข้าวมันไก่ พบขั้นตอนที่ต้องเพิ่มความระมัดระวังคือ การซื้อเนื้อไก่ เลือดไก่ เครื่องในไก่ มาจากร้านค้าอาหารสดแช่เย็น ซึ่งอาจมีการปนเปื้อนเชื้อโรค และน้ำจิ้มข้าวมันไก่ใช้เต้าเจี้ยวที่ไม่สะอาด หมดอายุ ก่อนทำการบรรจุห่อเพื่อจำหน่าย จ่าย แจกและควรให้ผู้บริโภคได้บริโภค หลังจากผลิตหรือปรุงเสร็จไม่เกิน ๔ ชั่วโมง เพราะหากเก็บไว้บริโภคนานกว่านี้เชื้อแบคทีเรียจะขยายตัวจำนวนมาก เสี่ยงต่อการเจ็บป่วยเป็นโรคอุจจาระร่วง ได้
สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ ๖ จังหวัดขอนแก่น ขอแจ้งเตือนไปยังประชาชนทั่วไป โดยเฉพาะผู้ปรุงประกอบอาหารประเภทข้าวมันไก่ ให้เพิ่มความพิถีพิถัน ในการคัดเลือกวัตถุดิบ ที่สดสะอาดได้มาตรฐานและมีที่มาจากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้ สำหรับประชาชนทั่วไปและรวมไปถึงนักเรียน ควรระมัดระวังการรับประทานอาหารสำเร็จบรรจุกล่อง โดยเฉพาะที่ผลิตเพื่อเก็บไว้รับประทานกันเป็นหมู่คณะ หรือการผลิตเพื่อจำหน่ายในโรงอาหารขนาดใหญ่ หรือสำรองเป็นอาหารระหว่างการเดินทาง ซึ่งกระบวนการผลิต ต้องเตรียมอาหารเก็บไว้ล่วงหน้าเป็นเวลานานหากเก็บไว้ในอุณหภูมิปกติ อาจเป็นสาเหตุให้บูดเสียง่าย จึงขอแนะนำเพื่อปฏิบัติ ดังนี้
ผู้ผลิตประกอบอาหาร ให้ยึดหลักการอาหารปลอดภัย ๕ ประการ ได้แก่
๑. รักษาความสะอาด โดยเฉพาะการล้างมือก่อนหยิบจับอาหารและควรล้างบ่อยๆ ระหว่างเตรียมอาหาร ล้างบริเวณพื้นผิว เขียง จานรอง อุปกรณ์ที่ใช้เตรียมอาหารให้สะอาดปราศจากเชื้อโรค ทำความสะอาดบริเวณที่ประกอบอาหารให้ปลอดจากแมลงและสัตว์อื่นๆ
๒. ควรแยกอาหารดิบและอาหารสุก โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ สัตว์ปีกและอาหารทะเลออกจากอาหารประเภทอื่น และไม่ควรนำมาแช่รวมกันในถังแช่เย็นหรือถังน้ำแข็งเป็นจำนวนมาก ทำให้ไม่ได้อุณหภูมิตามกำหนด แยกอุปกรณ์และภาชนะประกอบอาหาร เช่น มีด และเขียง ในการเตรียมอาหารสด เก็บอาหารในภาชนะที่ปิดมิดชิด กันแมลงที่เป็นพาหะนำโรค
๓. ปรุงอาหารให้สุกทั่วถึง โดยเฉพาะอาหารประเภทเนื้อ สัตว์ปีก ไข่ และอาหารทะเล อาหารประเภท ต้ม ตุ๋น ต้องต้มให้เดือด ใช้อุณหภูมิไม่ต่ำกว่า ๗๐ องศาเซลเซียส สำหรับอาหารประเภทเนื้อและสัตว์ปีก ต้องแน่ใจว่าต้มจนน้ำใส ไม่เป็นสีชมพู ส่วนอาหารที่ต้องอุ่นก่อนต้องทำให้ร้อนอย่างทั่วถึง
๔. ไม่ทิ้งอาหารที่ปรุงสุกแล้วไว้ ณ อุณหภูมิปกติเกินกว่า ๒ ชั่วโมง แต่ควรเก็บอาหารที่ปรุงแล้ว และอาหารที่เน่าเสียได้ไว้ในตู้เย็น หากจะต้องนำมารับประทานใหม่ต้องทำให้ร้อนใหม่อย่างทั่วถึงอีกครั้ง ไม่ควรเก็บอาหารที่ปรุงสุกไว้ในตู้เย็นนานเกิน ๒ วัน
๕. เลือกวัตถุดิบในการประกอบอาหารที่สด สะอาด ปลอดภัย มีคุณค่าทางโภชนาการและมาจากแหล่งที่เชื่อถือได้ เลือกผลิตภัณฑ์ปรุง
นอกจากนี้ควรขอความร่วมมือกับผู้ประกอบอาหารประเภทข้าวมันไก่ ไม่ควรใช้ข้าวค้างคืน น้ำจิ้มข้าวมันไก่ต้องปรุงใหม่ทุกครั้ง ไม่ควรนำมาใช้ซ้ำในวันถัดไป ควรมีช้อนกลางสำหรับตัก น้ำซุปควรต้มใหม่ทุกวัน รวมทั้งกระดูกหรือโครงไก่ไม่ควรน้ำมาต้มซ้ำ เลือดไก่ ตับไก่ เครื่องในไก่ ที่นำมาปรุงร่วมกัน ควรมั่นใจว่าสดใหม่ไม่เน่าเสีย และเมื่อนำมาต้ม น้ำต้องเดือด ต้มให้นานพอ เนื่องจากบางครั้งของเหตุการณ์ระบาดพบว่า มีการต้มสุกเฉพาะด้านนอกเท่านั้น อย่างไรก็ตามหากประชาชนมีอาการเจ็บป่วยคล้ายอาหารเป็นพิษหรืออุจจาระร่วง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลวเป็นน้ำมากกว่า 2 ครั้งขึ้นไป ให้รีบไปสถานพยาบาลใกล้บ้านทันที และหากมีข้อสงสัยถึงอาการของโรคและวิธีปฏิบัติตัวเมื่อไม่สบาย สามารถติดต่อได้ที่ศูนย์บริการข้อมูลฮอตไลน์ กระทรวงสาธารณสุข โทรศัพท์ 1422