รายงานข่าวสุขภาวะ_สานใจสานพลัง กับรพินทร์ ยืนยาว รายงานข่าวสุขภาวะภาคอีสาน อุบลราชธานี
สวัสดีครับท่านผู้ฟังที่เคารพ พบกันอีกครั้งกับผมรพินทร์ ยืนยาว ผู้สื่อข่าวสุขภาวะภาคอีสานอุบลราชธานี วันนี้จะพาท่านผู้ฟังไปพบกับเนื้อหาจากการปาฐก ในเวทีเชื่อมเครือข่ายสานพลังขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ปี 2558 – 2560 ในหัวข้อ “เหลียวหลังแลหน้า การพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมท่ามกลางกระแสการปฏิรูปประเทศ โดยท่านนายแพทย์อำพล จินดาวัฒนะเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เป็นผู้กล่าว
เมื่อวันที่ 19 – 20 มีนาคม 2558 ที่ผ่านมา ณ โรงแรม พูนแมน จังหวัดขอนแก่น นายแพทย์อำพล จินดาวัฒนะเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เป็นองค์ปาฐก ในเวทีเชื่อมเครือข่ายสานพลังขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม “ภัยคุกคามและทิศทางสุขภาวะคนอีสาน” ปี 2558 – 2560 ในหัวข้อ “เหลียวหลังแลหน้า การพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมท่ามกลางกระแสการปฏิรูปประเทศ” เลขาธิการฯสมัชชาสุขภาพ ได้พูดถึง ประเด็นประเทศไทยเข้าสู่ยุคแห่งเครือข่ายหรือ “By Network By Governance” หรือการอภิบาลระบบ ว่า ในสมัยก่อนเราอยู่กันอย่างประเทศเดียวตลาดเดียว ไม่เคยได้ค้าขาย มีการปลูกฝังให้ลูกหลานเป็นเจ้าเป็นนายคน ตอนนี้คนประเทศของเราค้าขายไม่เป็นหรือไม่ ยกตัวอย่าง ประเทศญี่ปุ่นร่วมมือกับทางพม่า แล้วญี่ปุ่นเปิดสายการบินให้นักธุรกิจมาลงทุนที่ประเทศพม่า แต่ขณะนี้ประเทศของเรายังหวงแผ่นดิน ยังติดกับการสู้รบตามแนวชายแดน เช่น กรณีเขาพระวิหาร เราจะเห็นได้ว่าคนจีนเขามีการเจริญเติบโตได้อย่างรวดเร็ว เพราะการทำค้าขายกับต่างประเทศ ซึ่งในสมัยนี้การจะเป็นผู้ชนะได้ต้องมีการติดต่อค้าขาย แต่คนไทยยังมีการปลูกฝังสั่งสอนให้ลูกหลานเป็นเจ้าคนนายคน ติดยศ ประดับนายเพิ่มมากขึ้น
โลกทุกวันนี้มันติดกันไปหมดแล้ว ประเทศในเอเชียจะเชื่อมกันเป็นอาเซียนหรือเป็นหนึ่ง ซึ่งจะไปมาหาสู่กัน มีการเชื่อมโยงถึงกันไปหมด ทำให้เกิดเรื่องใหญ่ๆ คือ อันแรก การติดต่อสื่อสาร การเดินทางอย่างรวดเร็ว อันที่ 2 มนุษย์เชื่อมโยงหากันหมดโดยใช้ระบบการสื่อสาร องค์กร หน่วยงานมาช่วยกันทำ ถ้าระบบราชการยังติดอยู่กับการทำงานอย่างโดดเดี่ยวไม่ได้แล้ว ซึ่งในตอนนี้โลกเกิดแบบใหม่ มีการเชื่อมโยงไร้ทิศทางเต็มไปหมด สิ่งใดยังมีความแข็งกระด่างอยู่แบบเป็นท่อนทำงานไม่ได้แล้ว อย่างนี้กระบวนการสมัชชาสุขภาพหรือพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ก็คือการเชื่อมมิติใหม่ในการทำงาน เราไม่มีอำนาจในการสั่งการ สิ่งที่เราทำเป็นเรื่องเชื่อมโยงเครือข่ายแบบไร้ทิศทาง ซึ่งเป็นกระบวนการที่ให้ทุกคนเท่าทันโลกในยุคนี้
โลกของเรามีฝั่งตะวันตกและฝั่งตะวันออก ในขณะนี้ทางตะวันตกอยู่ในช่วงของขาลง เจอวิกฤตเป็นระยะ โดยฝั่งตะวันตกเขาทำความรู้กลายเป็นเงิน แต่โลกตอนนี้เปลี่ยนอย่างมาก คือในส่วนที่ยังไม่เจริญทางเศรษฐกิจและกำลังเติบโตขึ้นมา ไม่ว่าในแอฟริกาใต้ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในพื้นที่จีน ในอินเดีย แต่ก่อนหน้านี้มีการรวมตัวกันมานานแล้ว
อันที่ 3 คือการรวมตัวกันเป็นเครือข่าย ตอนนี้กำลังรวมตัวกันเป็นอาเซียนและเรามีโอกาสเติบโตได้ ทางวิทยาศาสตร์เข้ามาเป็นตัวกลาง แต่ที่น่าเสียดาย ในขณะนี้ประเทศไทยเรายังติดหล่มเราไม่ได้เตรียมตัว ผู้คนในสังคมเราไม่ได้เตรียมสังคมไปกับเขา ลูกหลานเราจะไปกับเขาได้อย่างไร ทุกวันนี้เปลี่ยนไปแล้วโลกใบนี้ไร้ขั้ว ไม่ใช่มีสองขั้วอีกแล้ว คือสงครามเย็น แต่ตอนนี้ประเทศเราเปลี่ยนไปแล้ว หน่วยงานราชการเข้ามาทำงานจิตอาสามากยิ่งขึ้น ผู้เล่นในการขับเคลื่อนเปลี่ยนไปในทั้งโลกก็เปลี่ยน ผู้เล่นหรือขับเคลื่อนไม่ใช่รัฐเพียงอย่างเดียว ถ้าคิดแบบเก่า บริหารแบบเก่า ผลงานก็น้อยลงเรื่อยๆทุกอย่างยึดการมีส่วนร่วม
ในขณะที่ พรบ.สุขภาพแห่งชาติ เดินไปในทิศทางนั้นพอดี ทุกวันนี้กระบวนการสมัชชาสุขภาพเริ่มเห็นชัดเจนมากขึ้นในโลกที่ไร้ขั้ว อันที่ 4 คือ การเอาธุระร่วมกันของคนในสังคม ตอนนี้ประเทศไทยอยู่ในโลกที่ 2 พลังประชาชนมีปัญหาชวนให้ติดหล่ม ได้แก่ การแก่งแย่ง การเมืองวุ่นวายไร้เสถียรภาพ การเมืองไม่มั่นคง ตอนนี้สินค้าการเกษตรตกต่ำมาก ข้าวเราเป็นที่หนึ่ง ยางพาราเราส่งออกได้จำนวนมากราคาก็ตกต่ำ ปัญหาทุกอย่างแก้ยากมากขึ้น เราไม่ได้พร้อมรับมือกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นเลย การเมืองรวมศูนย์อำนาจ ทำให้คนคิดว่าอะไรทุกอย่างเป็นของภาครัฐหรือของหลวงหมด ไม่ใช่ของประชาชน ประชาชนไม่มีจิตใจว่า ของพวกนั้นเป็นของประชาชน ประชาชนก็ไม่เอาใจใส่ เช่น สถานีอนามัยเปลี่ยนมาเป็น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ประชาชนก็บอกว่าเป็นของกระทรวงสาธารณสุข อันที่จริงแล้วไม่ใช่ของกระทรวงสาธารณสุข เพียงดูแลให้เท่านั้น อันนี้เป็นวิธีคิดที่ยังไม่กลับมา และมุมมองยังเป็นรัฐหมด จะทำอย่างไรให้ความคิดความเป็นเจ้าของประชาชนกลับคือมา ซึ่งทุกหน่วยงาน ทุกองค์กร ชาวบ้าน พ่อค้าประชาชน มาร่วมกันเอาความเป็นเจ้าของกลับคืนมาช่วยกันเอาความติดหล่มของประเทศไทยขึ้นมาให้ได้ เพื่อให้ประเทศไทยของเราเดินหน้าต่อไปได้
นี้ก็เป็นคำกล่าวของเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ในงานเวทีเชื่อมเครือข่ายสานพลังขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนานโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม
พบกันใหม่ สัปดาห์หน้า กับรพินทร์ ยืนยาว ผู้สื่อข่าวสุขภาวะภาคอีสาน สานใจ สานพลัง สวัสดีครับ