รายการสานใจ สานพลัง ภาคเหนือ จ.เชียงราย
วันพฤหัสบดีที่ 15 มกราคม 2558
อิสระ บุญอนันต์ นักข่าวสุขภาวะ จ.เชียงราย รายงาน
หัวข้อ สช.เชียงราย “รุกคืบ” กระชับสองประเด็นหลัก (1) ประเด็นสุขภาวะชาวนา และ (2) ประเด็นการขับเคลื่อนการจัดการภัยพิบัติด้านแผ่นดินไหว
ประเด็นนำเสนอ หลังจากคณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพจังหวัดเชียงราย (คจ.สช.ชร.) กลับจากงานสมัชชาสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 7 ที่ อาคารอิมแพค ฟอรั่ม ศูนย์แสดงสินค้าและการประชุมอิมแพค เมืองทองธานี จังหวัดนนทบุรี เมื่อวันที่ 24-26 ธันวาคม 2557 ที่ผ่านมานี้ ก็ได้จัดให้มีการประชุมคณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพจังหวัดเชียงรายขึ้น เมื่อวันที่ 13 มกราคม 2558 นี้ ในช่วงบ่ายตั้งแต่เวลา 14.00 น. ถึง 17.00 น. ณ. ห้องประชุมองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย โดยมี นางบุศริณธญ์ วรพัฒนานันน์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงรายเป็นประธาน โดยมีวาระ 5 ประเด็นหลัก แต่มี 2 ประเด็นหลักนั้นได้มีการอภิปรายและนำเสนอหนักคือ 1.การขับเคลื่อนประเด็นสุขภาวะชาวนา และ 2.การขับเคลื่อนประเด็นจัดการภัยพิบัติด้านแผ่นดินไหว สำหรับประเด็นการขับเคลื่อนสุขภาวะชาวนา นำเสนอโดย นายวิรัตน์ พรหมสอน เกี่ยวกับปัญหาชาวนาว่า “ประชาชน” กลุ่มใหญ่ของประเทศเป็น “เกษตรกร” และเกษตรกรกลุ่มใหญ่ที่สุดคือ “ชาวนา” ซึ่งมีครัวเรือนชาวนาจากการสำรวจในปีการผลิต 2554/55 ประมาณ 4.2 ล้านครัวเรือน โดยประมาณ ชาวนาทั้งหมดที่มีฐานะยากจน มีรายได้ต่ำกว่าเส้นความยากจน ชาวนาโดยส่วนใหญ่มีขนาดที่ดินทำกินน้อย มีเนื้อที่ทำนาข้าวเฉลี่ยครอบครัวละประมาณ 18 ไร่ โดยครัวเรือนชาวนาภาคกลางและภาคเหนือมากกว่าร้อยละ 60 มีการเช่าที่นา ทั้งที่เป็นการเช่าที่นาทั้งหมด โดยไม่มีที่นาของตนเองเลย และเช่าที่นาเพื่อทำนาเพิ่มจากที่นาซึ่งตนเองมีอยู่เดิม พื้นที่ทำนาในแต่ละปีคิดเป็นประมาณเกือบครึ่งหนึ่งของพื้นที่ทำการเกษตรทั้งสิ้น พื้นที่นาส่วนใหญ่อาศัยภายในประเทศทั้งทางตรง (โดยเป็นอาหารหลักแต่ละมื้อ) และทางอ้อม (ในรูปผลิตภัณฑ์เพื่อการบริโภคต่าง ๆ ) ชาวนาที่มีฐานะยากจน มีความอ่อนด้อยทางเศรษฐกิจและสังคม มีข้อจำกัดในการตระหนักรู้ เท่านั้นต่อสถานการณ์ของการเปลี่ยนแปลงในโลกน้อยมีแนวโน้มที่จะเผชิญกับปัญหาอุปสรรคที่เป็นวิกฤตต่อความอยู่รอดจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และสิ่งแวดล้อม รวมถึงความเสี่ยงใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วต่อเนื่องในปัจจุบัน และมีแนวโน้มจะทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นในอนาคต ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ภัยธรรมชาติ และการอุบัติใหม่ของโรคระบาด “การรวมกลุ่มของชาวนา” โดยเฉพาะที่เป็นชาวนารายย่อย ชาวนาที่ฐานะยากจน ยังเป็นการรวมตัวแบบหลวม ๆ เพื่อมุ่งหวังสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ขาดจิตวิญญาณของการรวมตัวที่แท้จริง ขาดความตระหนักในการเป็นเจ้าของ เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มองค์กร มีสภาพเป็นกลุ่ม องค์กรที่ไม่เข้มแข็ง ไม่มีศักยภาพไม่สามารถเป็นที่พึ่งของชาวนาได้เท่าที่ควรจะเป็น ชาวนาสูงอายุเพิ่มมากขึ้นเป็นลำดับ เยาวชนคนรุ่นใหม่เข้าสู่อาชีพการทำนาค่อนข้างน้อย การแก้ปัญหาให้ชาวนา “เน้นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า” ขาดความจริงจังต่อเนื่องในการแก้ปัญหาและพัฒนาให้ชาวนายืนหยัดได้ด้วยตนเองอย่างมั่นคงเข้มแข็งในระยะยาว และบางครั้งนอกจากไม่สามารถแก้ปัญหาได้อย่างยั่งยืน ยังก่อให้เกิดปัญหาตามมา และ ประเด็นการขับเคลื่อนแผ่นดินไหวซึ่งมี ดร.เด่นพงษ์ วงศ์วิจิตร จากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงนำเสนอคือ 1.เตรียมก่อนเกิดเหตุ 2.ขณะเกิดเหตุและ 3.หลังเกิดเหตุ เพราะเมื่อวันที่ (12 ม.ค.58) ก็เกิดแผ่นดินไหวขึ้นมาอีกในจังหวัดเชียงราย 3.1 ริกเตอร์ ซึ่งเป็นปัญหาแผ่นดินไหวซ้ำซาก ที่เกิดขึ้นในจังหวัดเชียงราย ฯลฯ