สมัชชาสุขภาพ ๗ /ร่างมติ ๓ การพัฒนากระบวนการประเมินและการตัดสินใจการใช้เทคโนโลยีด้านสุขภาพ
สมัชชาสุขภาพแห่งชาติครัง้ ที่ ๗ 2 ระเบียบวาระที่ ๒.๓ ๗
การพัฒนากระบวนการประเมินและการตัดสินใจการใช้เทคโนโลยีด้านสุขภาพ
สมัชชาสุขภาพแห่งชาติครัง้ ที่เจ็ด
ได้พิจารณารายงานเรื่องการพัฒนากระบวนการประเมินและตัดสินใจการใช้เทคโนโลยีด้านสุขภาพ๑
รับทราบและตระหนัก ว่าค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพของประเทศเพิ่มสูงขึ้น โดยค่าใช้จ่ายส่วนหนึ่งถูกใช้
ไปกับเทคโนโลยีด้านสุขภาพที่ไม่มีประโยชน์ ดังนั้นการตัดสินใจที่สมเหตุสมผลจึงเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้การ
ลงทุนด้านสุขภาพของประเทศมีประสิทธิภาพมากที่สุด และทำให้ประชาชนเข้าถึงเทคโนโลยีและบริการ
สุขภาพที่มีประโยชน์นั้น ซึ่งจำเป็นต้องใช้หลักฐานและข้อมูลเชิงวิชาการ รวมถึงผลการประเมินเทคโนโลยี
ด้านสุขภาพที่มีคุณภาพผ่านกระบวนการที่เป็นมาตรฐานได้รับการยอมรับทางวิชาการ เชื่อถือได้และมีความ
ยุติธรรม และต้องมีกระบวนการตัดสินใจที่โปร่งใส เป็นที่ยอมรับของทุกภาคส่วน และเปิดโอกาสให้ผู้มีส่วน
ได้ส่วนเสียรวมทัง้ ประชาชนทัว่ ไปได้มีส่วนร่วมตลอดกระบวนการ

ห่วงใย ว่า การประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพยังกระจัดกระจายอยู่ตามสถาบัน หน่วยงานต่างๆ ไม่
มีหลักประกันในความยัง่ ยืน และยังพึ่งพางบประมาณจากหลากหลายแหล่ง ซึ่งส่งผลให้สถาบัน หน่วยงาน
เหล่านั้นทำงานตามวัตถุประสงค์ของแหล่งทุนมากกว่าความต้องการของประเทศ อีกทัง้ ผู้กำหนดนโยบาย
และบุคลากรที่ควรจะใช้ผลจากการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ เพื่อประกอบการตัดสินใจเกี่ยวกับการใช้
เทคโนโลยีด้านสุขภาพทัง้ ในระดับชาติ ระดับโรงพยาบาล และระดับเวชปฏิบัติ ส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ความ
เข้าใจในการประเมิน ซึ่งอาจจะเป็นสาเหตุที่ทำให้ผลการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพไม่ถูกนำมาใช้

ประกอบการตัดสินใจ
ชืน่ ชม ต่อความพยายามของหน่วยงานต่างๆ ในประเทศไทยที่จะแก้ไขปญั หาการใช้เทคโนโลยีด้าน
สุขภาพอย่างไม่สมเหตุผลอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นการจัดตั้งหน่วยงานหรือโครงการต่างๆ เพื่อทำหน้าที่
ประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ
เห็นว่า ควรมีการพัฒนาระบบการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพในภาพรวมของประเทศ เพื่อเป็น
หลักประกันให้มีหลักฐานหรือข้อมูลที่ได้จากศึกษา วิเคราะห์ หรือวิจัย ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
สำหรับนำมาใช้ประกอบการตัดสินใจกำหนดนโยบายสาธารณะ และการเลือกใช้เทคโนโลยีด้านสุขภาพ
เพื่อให้การจัดสรรงบประมาณและทรัพยากรของประเทศเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นธรรม โดย
คำนึงถึงผลกระทบจากนโยบายสาธารณะและการใช้เทคโนโลยีอย่างรอบด้าน ทัง้ ด้านการแพทย์ เศรษฐกิจ
สังคม จริยธรรม และความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ

จึงมีมติดังต่อไปนี้
๑. ขอให้กระทรวงสาธารณสุขจัดตั้ง คณะกรรมการพัฒนาระบบประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ
แห่งชาติขึ้น ที่ประกอบด้วยผู้แทนจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง๒ เช่น ผู้กำหนดนโยบาย ผู้เชี่ยวชาญทาง
การแพทย์ นักวิชาการ อุตสาหกรรม ตัวแทนองค์กรผู้ป่วยที่เป็นทางการจากทั้งสามกองทุนสุขภาพ
ประชาสังคมและประชาชนทัว่ ไป เป็นต้น เพื่อดำเนินการในกิจกรรม ดังต่อไปนี้
๑.๑ การพัฒนาระบบการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพตั้งแต่ การตั้งคำถามในการประเมิน
กระบวนการประเมิน การตัดสินใจทางนโยบาย การเปิดเผยข้อมูลการพิจารณา จนถึงการประเมินหลังจากมี
การดำเนินการตามแนวทางที่ตัดสินใจ ซึ่งรวมถึงการพัฒนาแนวทาง (guidelines) วิธีการ (methods)
ข้อกำหนดมาตรฐาน (requirements) เครื่องมือ (tools) ซึ่งเป็นมาตรฐานเป็นที่ยอมรับของหน่วยงานใน
ระดับประเทศ เพื่อใช้เป็นแนวทางการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพที่มีคุณภาพ โปร่งใส ตรวจสอบได้
สอดคล้องกับบริบทของระบบสุขภาพไทย
๑.๒ การพัฒนาศักยภาพและขีดความสามารถที่เกี่ยวข้องกับการประเมินเทคโนโลยีด้าน
สุขภาพ (capacity building) ของภาคีเครือข่ายต่างๆ ทั้งนักวิจัย หน่วยงานวิจัย สถาบันการศึกษาด้าน
สุขภาพและสถานพยาบาล ให้สามารถทำการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ และให้ได้มาซึ่งข้อมูลพื้นฐาน
ในการกำหนดมาตรฐานต่างๆ ของการประเมิน
๑.๓ การจัดให้มีศูนย์กลางรวบรวมและบริการข้อมูลด้านการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ
และการนำไปใช้ ทั้งข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ ข้อมูลจากการประเมิน
เทคโนโลยีด้านสุขภาพและผลการนำไปใช้ ทัง้ ในระดับประเทศและต่างประเทศ เพื่อเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์
และเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้แก่ประชาชน และผู้สนใจ
๑.๔ การสร้างและสื่อความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการตัดสินใจคัดเลือกเทคโนโลยีด้าน
สุขภาพที่เหมาะสม โดยใช้การประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพสำหรับผู้กำหนดนโยบาย บุคลากรด้านสุขภาพ
ผู้ใช้ประโยชน์จากผลการประเมินกลุ่มอื่นๆ รวมทัง้ สื่อมวลชน และประชาชนทัว่ ไปอย่างต่อเนื่อง
๑.๕ การประสานและสร้างเครือข่ายผู้วิจัย ระหว่างองค์กรหรือผู้ทำหน้าที่ประเมินเทคโนโลยี
ด้านสุขภาพ หน่วยงานวิจัยสาขาที่เกี่ยวข้อง สถาบันการศึกษาด้านสุขภาพ องค์กรวิชาชีพด้านสุขภาพ
องค์กรภาคเอกชน และองค์กรที่ทำหน้าที่จัดการงานวิจัยและสนับสนุนทุนวิจัย ทัง้ ภายในประเทศและระหว่าง
ประเทศ รวมถึงขยายศักยภาพเครือข่ายการประเมิน พร้อมทัง้ ควบคุมคุณภาพผู้วิจัย

๒. ขอให้กระทรวงสาธารณสุขพิจารณาออกพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์กรพัฒนาระบบการประเมิน
เทคโนโลยีด้านสุขภาพแห่งชาติขึ้น ในรูปแบบองค์การมหาชน ที่ดำเนินการโดยการมีส่วนร่วมจากทุกภาค

๒ ได้แก่ คณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ คณะอนุกรรมการพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์และระบบบริการ สำนักงานหลักประกันสุขภาพ
แห่งชาติ/กรมบัญชีกลาง/สำนักงานประกันสังคม หน่วยงานที่ทำการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ สมาคมผู้วิจัยและผลิตเภสัชภัณฑ์/สมาคม
ไทยอุตสาหกรรมผลิตยาแผนปจั จุบัน/สมาคมอุตสาหกรรมเทคโนโลยีเครื่องมือแพทย์ไทย กลุ่มบุคลากรด้านสาธารณสุขและหน่วยงานวิชาชีพ
ต่างๆ เช่น แพทย์ พยาบาล เภสัชกร ฯลฯ ตลอดจนราชวิทยาลัยต่างๆ กลุ่มองค์กรอิสระไม่แสวงหากำไร เช่น มูลนิธิคุ้มครองผู้บริโภค รวมถึง
กลุ่มผู้ป่วยต่างๆ และอื่นๆ

ส่วนที่เกี่ยวข้อง เมื่อดำเนินการตามข้อ ๑ เรียบร้อยแล้ว
๓. ขอให้ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เป็นเจ้าภาพหลักร่วมกับ กระทรวงสาธารณสุข
สำนักงานประกันสังคม กรมบัญชีกลาง รวมทั้งหน่วยงานที่มีบทบาทในการกำหนดสิทธิประโยชน์ทุก
หน่วยงาน พัฒนากรอบแนวทางการตัดสินใจในการพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์ ร่วมกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องอื่นๆ
โดยใช้ข้อมูลจากการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ ซึ่งครอบคลุมมุมมองด้านต่างๆ นอกเหนือจากความ
คุ้มค่า ตามบริบทและความเป็นไปได้ของแต่ละหน่วยงาน

๔. ขอให้สมาชิกเครือข่ายสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ และเครือข่ายอื่นๆ ร่วมติดตาม ศึกษา และทำ
ความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการประเมินและตัดสินใจการใช้เทคโนโลยีด้านสุขภาพ

๕. ขอให้สถาบันการศึกษาที่มีการเรียนการสอนด้านสุขภาพทำการพัฒนาหลักสูตรที่มีเนื้อหา
เกี่ยวกับการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ และการนำไปใช้

๖. ขอให้หน่วยงานสนับสนุนการวิจัย ได้แก่ สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ สำนักงานกองทุน
สนับสนุนการวิจัย สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ศูนย์
ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัย
ต่างๆ และอื่นๆ สนับสนุนให้มีการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ

๗. ขอให้เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติรายงานความก้าวหน้าต่อสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ
16 ครัง้ ที่ ๙