รายงานสุขภาวะภาคเหนือ รายการสานใจสานพลัง ตอน คนเชียงใหม่กับงานสืบชะตาเมือง จ.เชียงใหม่
รายงานโดย ลุงจ๊าง สันป่าตอง หรือ นาย ไพศาล ภิโลคำ

สวัสดีครับท่านผู้ฟังผู้ชมรายการสถานีโทรทัศน์ สุขภาพแห่งชาติ วันนี้ ลุงจ๊าง สันป่าตอง ขอรายงานข่าว เรื่อง คน เชียงใหม่กับงานสืบชะตาเมือง วันนี้ เป็นวันที่ ๕ มิถุนายน ๒๕๕๗ ตรงกับ เดือน ๙ เหนือ ออก ๘ ขึ้นหรือ เดือน ๗ ใต้ ขึ้น ๘ ค่ำ จันทรคติทางล้านนานานับล่วงหน้าภาคกลางไป ๒ เดือน วันนี้ หน่วยงานราชการ พระสงฆ์ ประชาชน ชาว จ.เชียงใหม่ โดยเฉพาะคนที่อาศัยอยู่บริเวณเขในกำแพงเมืองนพบุรีศรีนครพิงค์ เชียงใหม่ จะนับงานสืบชะตาเมืองหลังจากงาน เข้าอินทขิล หรือ เสาหลักเมือง งานใส่ขันดอกไม้ เสาอินทขิล หรือ เสาหลักเมือง จ.เชียงใหม่ ๑ อาทิตย์ปีนี้ งานเข้าอินทขิล ตรงกับ วันที่ ๒๕ –๓๑ พ.ค.๕๗ จากนั้นนับไปอีก ๑ อาทิตย์ หรือ ๗ วัน มีงานสืบชะตาเมือง
ความหมาย ของการสืบชะตาเมือง คนล้านนาประเทศนิยม สืบชะตา ๓ กลุ่ม กลุ่มแรกคน กลุ่มที่ ๒ สถานที่อยู่อาศัย กลุ่ม ๓ สัตว์เลี้ยง กลุ่มที่ ๑ หรือ กลุ่มแรกคือกลุ่มคน นิยมกระทำเมื่อ คนมีความ
สบายใจ หรือ เจ็บไข้ได้ป่วย กลุ่มที่ สอง หรือ ๒ กลุ่มที่อยู่อาศัย เช่น บ้านพักที่อยู่อาศัย เมื่อจะเข้าอยู่อาศัยก็นิยมทำงานสืบชะตา เช่น บ้านพัก หรือ อาคารบ้านเรือน หรืองานสืบชะตาหมู่บ้าน สืบชะตา เมือง เป็นต้น กลุ่มที่ สาม หรือ ๓ กลุ่ม สัตว์เลี้ยง สัตว์เลี้ยงหากเจ็บไข้ได้ป่วย เป็นต้น
ประวัติศาสตร์ เมื่อสมัยอาณาจักรล้านนา ปกครองตนเองในนาม ประเทศล้านนา (ลานนา) สมัยพญาติโลกราช กษัตริย์ ผู้เรืองอำนาจเกรียงไกร ปกครองล้านนา โดยมีความสงบสุข สามารถขยายอาณาเขตพื้นที่การปกครองไป ถึงด้านเหนือ เมือง เชียงรุ้ง สิบสองปันนา ประเทศจีน ส่วน ทิศใต้ ขยายไปถึงเมือง เชียงชื่น หรือเมือง ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ทิศตะวันตก ปกครองอาณาจักร แถบ ลุ่มแม่น้ำสาละวิน ทิศตะวันออก ขยายไปถึงเขต พลวงพระบาง ประเทศลาว เมื่อสมัยกรุงศรีอยุธยา บุกมาทำสงครามกับประเทศล้านนา ได้มีการตัดไม่ข่มนาม ข่มเมือง เชียงใหม่ ตั้งแต่ ย้ายเสาอินทขิล จาก วัดสะดือเมือง ไปสี่แยกกลางเวียง และเจดีย์วัดเจดีย์หลวงเมื่อพญากือนา ทิวงคต ทางเจ้าครองนคร และ เสนาอำมาตย์ ได้ นำอัฐิาตุ (กระดูก) พระเจ้ากือนา มาบรรจุไว้ในเจดีย วัดเจดีย์หลวง เหตุการณ์บ้านเมืองหลังจากถูกตัดไม่ข่มนาม กษัตริย์ผู้ครองอาณาจักร ล้านนา สมัยนั้น ได้มีการ สืบชะตาเมือง และสร้างวัดเป็นมงคลอี ก ๗ วัด ตามนามมงคล เช่นวัด กาลกินี (วัดร่ำเปิง) วัดชัยมงคล วัดบุปผาราม ฯลฯ เมื่อสมัยม่านปกครองประเทศ ๒๑๕ ปี เมือง พญากาวิละฟื้นม่าน หรือ ขับไล่ พม่า ออกไปพร้อม กองทัพสยาม ธนบุรี มีการเปลี่ยน อัฐิบรรตจุธาตุเจดีย์วัดย์หลวง เป็นพระบรมสารีริกธาตุ และ อัญเชิญ พระแก้วมรกตมาประดิษฐาน ในวัดเจดีหลวง พร้องมีการสืบชะตาเมือง ๕ ประตูเมือง คือ ประตูช้างเผือก ท่าแพ ประตูเชียงใหม่ แสนปลง(สวนปรุง) สวนดอก และ ๔ แจ่ง(มุม) เมือง แจ่ง ศรีภูมิ แก่งปันเต้า กู่เฮือง หัวลิน ๑ ข่วง (ลาน) อนุสาวรีย์ ๓ บัตริย์ เมื่อก่อน คือวัดสะดือเมือง
กิจกรรม เดือน ๙ ออก ๗ ค่ำ คนเชียงใหม่ ก็เริ่ม เตรียมสถานที่สืบชะตาเมือง ตามจุด ต่าง เช่น เตรียมสถานปะรำพิธี งานศาสนพิธี โต๊ะหมู่บูชา อาสนะสงฆ์ ที่พักสงฆ์ ที่นั่งผู้มาร่วมงาน ปะรำวางด้ายสายสิญย์ รองปะรำพิธี และโยงตามแนวกำแพงเมือง เครื่องสืบชะตา อาหารถวายเพลและเลี้ยงแขกผู้มาร่วมงาน ปีนีทางคณะสงฆ์ นำโดย พระเทพโกศล เจ้าอาวาส วัดศรีโสดา พระอารามหลวง เจ้าคณะจังหวัด เชียงใหม่ส่วน จังหวัด เชียงใหม่ นำโดย ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ พิธี เริ่มจากการจุดพลุ ๓ ลูกให้สัญญาณ เจริญพระพุทธมนต์ เวลา ๐๙.๓๐ น. จนกระทั้งถึงเวลา ๑๑.๐๐ น. ถวายภัตตาหารเพล พระสงฆ์ลา ประชาชน เก็บรวบรวมด้ายสายสิญย์ เพื่อไปผุกข้อมือ และนำไปเป็นสิริมงคลต่อครอบครัว
สรุปงานสืบชะตาคราวนี้
๑.ขวัญกำลังใจ คนเชียงใหม่ได้รับกำลังใจ จากเหตุการณ์ บ้านเมือง ที่ผ่านมามีการปรับเปลี่ยนตำแหน่งผุ้บริหารจังหวัด ตำรวจภาค จังหวัด ฯลฯ
๒.การแคล้วขาดอุบัติภัย จังหวัดอื่น ๆมีอุบัติเหตุ อุบัติภัย เช่น แผ่นดินไหว อุทกภัย อุบัติเหตุ ระเบิด หรือ เหตุการณ์รุนแรง แต่เชียงใหม่ไม่มี
๓.สืบทอดประเพณี ทางจ.เชียงใหม่มีการสืบทอดประเพณี อันดีงามอย่สางต่อเนือง