เห็ดไม่รู้ที่มานำมารับประทานอาจป่วย ตายได้ สคร.๖ เตือนหน้าฝนระวังเห็ดป่า ดอกอ่อนแยกชนิดไม่ได้ อย่านำมาบริโภค
กระทรวงสาธารณสุข เตือนรอบ 4 เดือนของปี 2557 ตั้งแต่เดือนมกราคม-เมษายน พบป่วยเพราะเห็ดมีพิษ ทั่วประเทศ 91 ราย ใน 22 จังหวัด แต่ยังไม่มีผู้เสียชีวิต นพ.โสภณ เมฆธน อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า จากการวิเคราะห์ เห็ดพิษของไทยที่ประชาชนทั่วประเทศบริโภคและเกิดปัญหาได้บ่อยพบว่าอยู่ในกลุ่มสารพิษ 7 กลุ่ม ซึ่งมีประมาณ 12 ชนิด พิษมีทั้งอันตรายไม่รุนแรงจนถึงรุนแรงทำให้เสียชีวิต มีชื่อ ตามท้องถิ่น ได้แก่ เห็ดระโงกหิน หรือ เห็ดระงาก, เห็ดไข่ตายซาก, เห็ดสมอง วัว, เห็ดหิ่งห้อย, เห็ดน้ำหมึก หรือเห็ดถั่ว, เห็ดเกล็ดดาว, เห็ดขี้ควาย หรือบางแห่งเรียกว่าเห็ดโอสถลวงจิต, เห็ดไข่หงส์, เห็ดแดงน้ำหมาก, เห็ดกรวยเกล็ดทอง, เห็ดไข่เน่า และเห็ดหัวกรวดครีบเขียว เห็ดที่มีพิษรุนแรงที่สุดและเป็นเหตุให้เสียชีวิตบ่อยที่สุดคือ เห็ดระโงกหิน หรือเห็ดไข่ตายซาก โดยพิษจะทำลายระบบทางเดินอาหาร ตับ ไต สมอง ระบบเลือด ระบบหายใจ ทำให้เสียชีวิตได้ใน 4-10 ชั่วโมง
เตือนประชาชนทั่วไปที่นิยมเก็บของป่ามาปรุงเป็นอาหาร โดยเฉพาะเห็ดที่อาจไม่รู้จักชนิด เมื่อนำมาปรุงเป็นอาหารร่วมกับเห็ดชนิดอื่น ก็อาจทำให้เกิดพิษได้ ซึ่งเห็ดที่เก็บได้หากเป็นเห็ดที่ยังดอกตูมอยู่จะยังแยกชนิดของเห็ดไม่ได้ว่าเป็นเห็ดมีพิษหรือเห็ดที่สามารถรับประทานได้ เช่นเห็นไข่ห่านเหลือง และเห็ดไข่ห่านขาว ทั้งสองชนิดตอนที่ยังเป็นดอกตูมอยู่ลักษณะจะเหมือนเห็ดระโงกหินทั้งขนาด ทั้งสี ยังเหมือนอีกด้วย จึงขอเตือนไม่ให้เก็บเห็ดที่มีลักษณะดอกตูมมา
รับประทาน แม้จะเพียงดอกเดียวก็ตาม พิษของเห็ดที่รับประทานเข้าไปจะไปสะสมอยู่ในตับ ทำให้ตับวายและอาจเสียชีวิตได้ใน ๑๔ วัน เห็ดป่าในกลุ่มระโงกพิษ ซึ่งมีชื่อเรียกตามภาษาท้องถิ่นต่างไปในแต่ละภาค ในภาคเหนือเรียกเห็ดไข่ห่าน เห็ดโม่งโก้ง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกเห็ดระโงกหิน เห็ดระงากหรือเห็ดสะงาก เห็ดระโงกตีนตัน และเห็ดไข่ตายซาก (ฮาก) เป็นต้น รูปร่างทั่วไปจะคล้ายคลึงมากกับเห็ดที่กินได้โดยเฉพาะเห็ดอ่อนที่มีลักษณะเป็นก้อนกลมรีคล้ายไข่หรือดอกยังบานไม่เต็มที่ ในบางเหตุการณ์ที่มีการเสียชีวิตผู้ป่วยเก็บเห็ดมาจากที่เคยเก็บในปีก่อนๆ ซึ่งเคยกินแล้วไม่เป็นพิษ สารพิษที่พบในเห็ดสกุลนี้ที่สำคัญและมีพิษรุนแรงมากที่สุด คือ อะมาท๊อกซิน (Amanitin) และฟาโลท็อกซิน (Phalloidins) เป็นสารพิษที่ไม่ถูกทำลายด้วยความร้อน
วิธีการป้องกันที่ดีที่สุด คือ หยุดกินเห็ดไข่ห่าน เห็ดโม่งโก้ง เห็ดระโงก หรือเห็ดระงากที่ยังเป็นดอกอ่อน ซึ่งมีลักษณะเป็นก้อนกลมรีคล้ายไข่ เนื่องจากเห็ดสกุลนี้ขณะดอกอ่อนจะมีลักษณะเหมือนกันหมด แยกได้ยากจากเห็ดที่กินได้ และหากเป็นไปได้ควรหยุดกินเห็ดกลุ่มดังกล่าวไปเลยเนื่องจากมีโอกาสเสี่ยงที่จะไปเจอเห็ดพิษ ทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตโดยเฉพาะผู้ป่วยโรคตับและไต ในกรณีกินเห็ดแล้วมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดท้องหรือถ่ายอุจจาระเหลว อาการอย่างใดอย่างหนึ่งหรือร่วมกันไม่ควรซื้อยากินเองหรือไปรักษากับหมอพื้นบ้าน จะต้องรีบไปพบแพทย์และให้ประวัติการกินเห็ดทั้งชนิดและปริมาณแก่แพทย์ผู้ให้การรักษาโดยละเอียด เพื่อจะได้รับการรักษาได้อย่างถูกต้องและทันท่วงที ซึ่งจะช่วยลดความรุนแรงและเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิต “เห็ดดอกอ่อนแยกชนิดไม่ได้ อย่านำมาบริโภค”