รายงานสุขภาวะภาคเหนือ รายการสานใจสานพลัง เรื่อง สงกรานต์มีความสุข
รายงานโดยลุงจ๊าง สันป่าตอง หรือ นาย ไพศาล ภิโลคำ
เป็นที่ทราบกันดี ว่า ช่วงเดือน เมษายน เป็นช่วงงานแห่งเทศกาล สงกรานต์ที่ผ่านมาทาง สำนักงานกองทุนสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เครือข่ายงดเหล้าภาคเหนือ (สคล.) ได้มีการร่วมรณรงค์สงกรานต์ปลอดภัย แต่ทาง เชียงใหม่ เปลี่ยนชื่อ เป็นสงกรานต์มีความสุข ปีนี้ ทาง เครือข่ายปักตืนล้านนา หรือ เครือข่ายหนังสือล้านนา ได้มีการคำนวณ สงกรานต์ ตามจันทรคติซึ่งจะมี ๒๙ ปี ปีนี้ เป็นปีที่ ๒ หรืออีก ๒๗ ปี วันสงขารล่อง จะเป็นวันที่ ๑๔ เมษายน วันเนาว์ หรือวันเน่า จะเป็นวันที่ ๑๕ เมษายน วันพญาวัน หรือ วันเถลิงศก และทางล้านนา นับต่อ ไปเป็น วัน ปากปี วันปากเดือน วันปากวันแต่ละวันจะมีการประกอบพิธีกรรมแตกต่างกัน วันสังขาร ล่องประเพณีนิยม ทำความสะอาด ที่อยู่อาศัย นิวาสถานสระผม ส่วนทางเทศบาลนครเชียงใหม่ นิยมนิมนต์พระพุทธรูปขึ้นรถแห่เพื่อให้ศรัทธาและประชาชนสรงน้ำพระพุทธรูปประจำวัดในเขตเทศบาลนคร เชียงใหม่ เช่น พระเสตังคมณี วัดเชียงหมั้น พระเจ้าฝนแสนห่า วัดแสนฝาง พระสิงห์หรือ พุทธสิหิงห์ วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร ฯลฯ วันที่ เนาว์ หรือวันเน่า เป็นวันแต่ดา นิยม เตรียมของสักการะสงกรานต์ ทำอาหาร คาว หวาน ตัดตุง ตัดช่อ หาไม่ค้ำต้นโพธิ์ และสร้างที่บรรจุทราย เป็นวงกลม หรือกล่อง คล้ายเจดีย์ และตอนเย็น ศรัทธาวัด จะนำทรายมาบรรจุเป็นเจดีย์ทราย ส่วนอีกวัน เป็นวัน พญาวัน นิยม ไปวัด ใส่พานพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ถวายภัตตาหาร สรงน้ำพระพุทธรูป พระสงฆ์ เณร แม่ชีตามวัดต่าง ๆ คนล้านนา นิยม เอาพาหนะ ไปร่วมพิธีสวดพระพุทธมนต์ ที่วัด เช่น รถยนต์ รถจักรยานยนต์ รถจักรยาน พาหนะที่ใช้ในการเดินทาง ส่วนทางศรัทธา จะนำของไปสรเกล้าดำหัว พระสงฆ์ เณร แม่ชี อุบาสก อุบาสิกา ผู้อาวุโสประจำวัด ประจำหมู่บ้าน ส่วนตอนเย็น จะมาเตรียมเครื่องสะเดาะเคราะห์ วันถัดไป หรือวัดปากปี ผู้ที่ประกอบพิธีกรรม คือพระสงฆ์ วันนี้ทางราชการ จังหวัด เชียงใหม่ กำหนดเป็นวัน สระเกล้าดำหัว พ่อเมือง เชียงใหม่ หรือ ผู้ว่าราชการ จังหวัดเชียงใหม่ ณ จวนผู้ว่าราชการ จังหวัด เชียงใหม่บริเวณ เชิงสะพานนวรัฐ ฝั่งตะวันตก ถัดมาอีกวัน ทางล้านนา นิยมถือเป็นวันสะเดาะห์เคราะห์ นิยมทำเป็นสะตวง ๙ ห้องพร้อมเครื่องเซ่น เทพยดา อารักษ์ พร้อม ขี้สาย หรือสายสินญ์ ชุปน้ำมันมะพร้าว จุดบูชาพระรัตนตรัย และ เทพยดา ณ ที่วัด สายมา ศรัทธา นิยม มาจัดทำเครื่องสะเดาะห์เคราะห์ ผีเสื้อบ้านหรืออารักษ์ประจำบ้าน นิยมทำเครื่อง ศัตราวุธ ของเซ่นถวาย ประเพณี ขึ้นท้าวทั้ง ๔ โดยมัคนายก และพระสงฆ์ประจำหมู่บ้าน ส่วนทางราชการนิยม สระเกล้า ดำหัว นาย อำเภอ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นักการเมือง สส.สว. นายกเทศมนตรี นายก อบต. ฯลฯ
ส่วนทาง เครือข่ายงดเหล้า จ.เชียงใหม่ ได้มอบหมาย ให้ ลุงจ๊าง สันป่าตอง รณรงค์สงกรานต์มีความสุข ตั้งแต่ วันที่ ๑๒ –๑๗ เมษายน ๒๕๕๗ ปีนี้ จำนวนผู้จำหน่าย สุรารอบคูเมือง ๔ ด้าน เชียงใหม่ลดลง ผู้เสพ แอลกอฮอล์ล ลดลง อุบัติเหตุ ลดลง ทางคลื่น ๘๙.๐๐ เมกกาเฮิร์ต วิทยุ สันป่าตอง
ขอขอบคุณ สถานีวิทยุและโทรทัศน์ สุขภาพแห่งชาติ รายงาน โดย ลุงจ๊าง สันป่าตอง บ้านร้องตีมีด ม.๖ ต.ทุ่งสะโตก อ.สันป่าตอง จ.เชียงใหม่