ฉีกซองพลาสติก จะเห็นห่วงยางกลมๆ แล้วค่อยๆ บรรจงสวมใส่ เป็นอันมั่นใจได้ว่าเซ็กซ์ครั้งนี้ปลอดภัยค่อนข้างแน่นอน ทั้งลดเสี่ยงตั้งครรภ์ไม่พร้อม ลดเสี่ยงติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

แต่ "ถุงยางอนามัย" ในความเป็นจริง ความรู้จักกับการนำมาใช้งาน ยังคงสวนทาง ซึ่งถูกนำมาพูดคุยในงานเสวนาส่งเสริมการมีสุขภาวะทางเพศ "วัยรุ่น 2020 รู้จักป้องกันท้อง ป้องกันโรค" เนื่องในวันถุงยางอนามัยสากล (International Condom Day 2020) จัดโดย กรมควบคุมโรค กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มูลนิธิแพธทูเฮลท์ (P2H) และภาคีเครือข่าย ณ อาคารศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. งามดูพลี กรุงเทพฯ

เริ่มต้นหน่วยงานที่รับผิดชอบ ผลลัพธ์จากการไม่ใช่ถุงยางอนามัย

พญ.มณฑล วสันติอุปโภคากร รองผู้อำนวยการกองโรคเอดส์ และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค สธ. กล่าวว่า กรมควบคุมโรค ได้ทำการสำรวจประชากรกลุ่มตัวอย่างเทียบต่อประชากรแสนคน ประจำปี 2562 พบอัตราการใช้ถุงยางอนามัยของประชากรไทย โดยเฉพาะช่วงวัยรุ่น อายุ 15-25 ปี อยู่ที่ร้อยละ 76 แม้จะมีแนวโน้มการใช้มากขึ้น แต่ถือว่าต่ำมาก จากระดับปกติที่รณรงค์ต้องเกินร้อยละ 90 แต่ที่น่าห่วงคือ คนทั่วไปมีอัตราการใช้ถุงยางอนามัยสม่ำเสมอ ต่ำกว่าร้อยละ 50 สาเหตุส่วนใหญ่มาจากการไว้วางใจคู่ประจำ จึงเลือกมีเซ็กซ์แบบไม่สวมใส่ถุงยาง รวมถึงปัญหาราคาถุงยางยังค่อนข้างสูง

"จริงๆ ไทยเป็นประเทศผลิตและส่งออกถุงยางอนามัยอันดับที่ 1 ของโลก คนนิยมของเราเพราะผลิตได้มาตรฐานดี แต่คนไทยก็ยังต้องซื้อถุงยางราคาที่ค่อนข้างแพง ราคาต่อชิ้นมีตั้งแต่หลักสิบบาทจนถึงหลักร้อยกว่าบาท ขึ้นอยู่กับแบรนด์ ทั้งที่ผลิตจากโรงงานเดียวกัน มาตรฐานเดียวกัน เหล่านี้ทำให้บางคน โดยเฉพาะเด็กๆ เข้าไม่ถึงการใช้ถุงยางอนามัย"

พญ.มณฑลกล่าวอีกว่า ปัญหาที่ตามมาจากการไม่ใช่ถุงยางอนามัย คือ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จากสถิติพบผู้ป่วยหน้าใหม่ เป็นวัยรุ่นถึง 14 รายต่อวัน และยังมี แนวโน้มสูงขึ้นถึง 5 เท่า ส่วนใหญ่เป็นหนองใน ร้อยละ 69.7 รองลงมาเป็นซิฟิลิส 39.3 รวมถึงการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น แม้จะ มีแนวโน้มลดลง แต่อัตราแม่วัยรุ่นอายุ 15-19 ปี ในไทยก็ยังคงสูง เฉลี่ย 190 คนต่อวัน หรือเทียบเป็นจังหวัดละ 3 คน ต่อวัน

ขณะที่ นายสมวงศ์ อุไรวัฒนะ รองผู้อำนวยการมูลนิธิเข้าถึงเอดส์ และรับผิดชอบโครงการสายด่วนปรึกษาเอดส์และท้องไม่พร้อม 1663 กล่าวเสริมถึงสถานการณ์เดียวกันว่า 6 ปีของสายด่วน 1663 พบ แนวโน้มการโทรมาขอคำปรึกษาเรื่องตั้งครรภ์ไม่พร้อมสูงขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งสถิติปี 2562 พบการโทรปรึกษาตั้งครรภ์ไม่พร้อมถึง ร้อยละ 65 ซึ่งผู้ขอคำปรึกษาคือผู้หญิงทั้งหมด ทั้งยังพบว่าในวัยรุ่นหญิงอายุต่ำกว่า 20 ปี มีประสบการณ์ใช้ถุงยางเพียงร้อยละ 45 ซึ่งถือว่าสูงกว่าในอดีต แต่ยังไม่มากพอ และที่น่าตกใจคือ ไม่คุมกำเนิดเลย ร้อยละ 15

อีกร้อยละ 35 โทรมาปรึกษากังวลว่าจะเป็นโรคเอดส์ ซึ่งผู้ขอคำปรึกษาร้อยละ 80 คือผู้ชาย มีอายุระหว่าง 25-45 ปี สาเหตุจากการมีเซ็กซ์ไม่ใช้ถุงยาง เพราะไว้ใจคู่ประจำ ทั้งที่คู่ประจำก็อาจไปมีเซ็กซ์กับคนอื่นโดยไม่ป้องกัน เพราะไว้ใจเช่นกัน สอดคล้องกับที่ นางสาวสุพัฒนุช สอนดำริห์ ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักสื่อสารการตลาดเพื่อสังคม สสส.สะท้อนจากผลสำรวจว่า "วัยรุ่นสมัยนี้ นอกจากมีเซ็กซ์กับแฟน ก็ยังมีทัศนคติการมีเซ็กซ์แบบวันไนต์สแตนด์ หรือคู่นอนคืนเดียว ไม่บอกแฟนอีกด้วย"

นางสาวสุพัฒนุชกล่าวอีกว่า จากการสำรวจของ สสส. พบว่า เด็กหลายคนยังไม่เข้าใจเรื่องเพศวิถีศึกษา อย่างบางคนถามว่าใช้ถุงพลาสติกแทนถุงยางได้หรือไม่ หรือ เชื่อว่ามีเซ็กซ์ 3 ครั้งแรกไม่ท้อง มีเซ็กซ์ ครั้งที่ 4 ถึงท้องได้ เด็กหลายคนยังสะท้อนว่าครู พ่อแม่ และผู้ปกครองไม่ค่อยพูดเรื่องนี้ หรือพูด ก็พูดในสิ่งที่พวกเขาไม่ได้สนใจ เรายังให้ครู พ่อแม่ และผู้ปกครอง ทำแบบทดสอบ พบว่าหลายคนมีความรู้ที่ไม่ถูกต้อง จึงมีโครงการแนะนำพ่อแม่ผู้ปกครองรู้จักเรื่องนี้ และให้ใช้โอกาสทองพูดเรื่องเพศกับลูก

ภายในงานยังคงเห็นพ้องที่จะสนับสนุนการสอนเพศวิถีศึกษาอย่างถูกต้อง ควบคู่การรณรงค์ใช้ถุงยางในทุกเพศทุกวัย เพื่อป้องกันความเสี่ยงต่างๆ โดย นายชาติวุฒิ วังวล ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ สสส. กล่าวทิ้งท้ายน่าสนใจว่า

"นี่ไม่ใช่การชี้โพรงให้กระรอก เพราะโพรงถูกชี้มาตั้งนานแล้ว เพียงแต่เราทำเป็นมองไม่เห็น ฉะนั้นถึงเวลาแล้วโรงเรียน ครู พ่อแม่ ต้องเปิดใจพูดคุยเรื่องเพศอย่างถูกต้อง เข้าใจ และไม่อับอายกัน เราต้องคิดว่าใน 24 ชั่วโมง 1 วัน ไม่รู้ว่าเด็กต้องเจออะไรบ้าง หากเขาต้องมีเซ็กซ์ครั้งแรก วันนี้เขามีความรู้ที่ถูกต้อง และมีอุปกรณ์ที่ปลอดภัยหรือยัง"


ที่มา : มติชน