ลายแทงสุขภาพ ธรรมนูญสุขภาพตำบลวิศิษฐ์ เพื่อความสุขและสุขภาพดีถ้วนหน้า โดย นงลักษณ์ ยอดมงคล  

“คนตำบลวิศิษฐ์รักษาฮีตคองของเก่า ลูกเต้าเว้าง่ายสอนง่าย คนสุฝ่ายฮักสามัคคี คนวิศิษฐ์มีสุขภาพดีถ้วนหน้า ภายในปีสองพันห้าร้อยหกสิบ”
นี่คือ ปรัชญาแนวคิดระบบสุขภาพของชาวตำบลวิศิษฐ์ ที่ได้ร่วมประกาศเจตนารมณ์ไว้ใน“ธรรมนูญสุขภาพตำบลวิศิษฐ์” อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ ฉบับที่ ๑ เมื่อวันที่ ๑๐ เมษายนพ.ศ. ๒๕๕๘
ธรรมนูญสุขภาพตำบลวิศิษฐ์ฉบับนี้เกิดขึ้น จากความร่วมมือของทุกภาคส่วน ภายใต้แนวคิด
“สามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขา” โดยมีภาคราชการและการเมืองสนับสนุนเชิงนโยบาย ภาควิชาการและวิชาชีพ
ใช้องค์ความรู้มาช่วยหนุนเสริมเติมเต็ม และที่สำคัญคือ ภาคประชาชนที่มีส่วนร่วมทั้งแรงกายและแรงใจ

ชาวตำบลวิศิษฐ์ให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง มีการรวมกลุ่มเพื่อจัดกิจกรรม
หรอื โครงการที่เกี่ยวเนื่องสุข ภาพมากมายในทอ้งถิ่นอาทิ โครงการจัดการขยะในชุมชน โครงการรณรงค์
งานศพปลอดสุรา งานบุญ ปลอดสุร า การดูแ ลผู้สูง อายุหรือผู้พิการในชุมชน ฯลฯ กระทั่งเกิดแนวคิดจัดทำ
“ธรรมนูญสุขภาพ” หลังจากได้แรงบันดาลใจจากคณะทำงานสมัชชาสุขภาพจังหวัดอุดรธานี และการได้
ไปดงู านพนื้ ที่จริง ที่องค์กา รบริหารส่วนตำบลแสงสว่า ง อำเภอหนองแสง จังหวัดอุดรธานี
เบื้องต้นได้นำแนวคิดการจัดทำธรรมนูญสุขภาพบันทึกเป็นข้อตกลงร่วมของชุมชน และ ไปปรึกษาคณะกรรมการตำบลฯ เมื่อที่ประชุมมีมติ เห็นชอบ จึงมีการแต่งตั้งคณะกรรมการยกร่างธรรมนูญ  สุขภาพตำบลวิศิษฐ์หลังจากพูด

คุย ทำความเข้าใจกันถึงขั้นตอนการทำงานเพื่อให้ได้ธรรมนูญสุขภาพแล้วจึงเริ่มจัดเวทีประชาคมเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ
เรื่องธรรมนูญสุขภาพ และเปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนร่วมแสดงความคิดเห็นเมื่อได้ข้อมูลจากการจัดเวทีประชาคม
ของชาวบ้านทุกหมู่บ้านแล้ว คณะกรรมการยกร่างฯจึงได้ยกร่างธรรมนูญสุขภาพ ซึ่งมี ๗ หมวด ๒๕ ข้อ
ที่ปรับไปจากธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติด้วย จากนั้นกลับไปจัดเวทีย่อยในท้องถิ่นอีกครั้ง
เพื่อรับฟังความคิดเห็นและนำมาแก้ไขเพิ่มเติม จนได้ร่างธรรมนูญสุขภาพซึ่งรับรองโดยชาวตำบลวิศิษฐ์
ก่อนเข้าสู่สภาองค์การบริหารส่วนตำบลวิศิษฐ์เพื่อให้การรับรอง กระทั่งประกาศใช้ธรรมนูญสุขภาพ
ตำบลวิศิษฐ์เมื่อวันที่ ๑๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๘ ภายหลังการประกาศใช้ธรรมนูญสุขภาพ
ตำบลวิศิษฐ์ คนในท้องถิ่นเกิดความตื่นตัวในการดูแลสุขภาพเพิ่มมากขึ้น รวมถึงขยายความสนใจไปสู่เรื่อง
ความสะอาดในครัวเรือนและชุมชนโดยรอบ โดยมีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลและวัดช่วยสนับสนุนและประชาสัมพันธ์ ซึ่งขณะนี้ มีหลายหน่วยงานเข้ามาดูงานและเรียนรู้เกี่ยวกับ เรื่องธรรมนูญสุขภาพ นับเป็นความสำเร็จที่น่า
ภาคภูมิใจของคนตำบลวิศิษฐ์

อย่างไรก็ตามการขับเคลื่อนธรรมนูญสุขภาพตำบลวิศิษฐ์นี้ได้รับการสนับสนุนงบประมาณและทรัพยากรต่างๆ จากกองทุนหลักประกันสุขภาพ พื้นที่และกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลตำบลวิศิษฐ์

สำหัรบก้าวต่อ ไปของธรรมนูญสุข ภาพตำบลวิศิษฐ์ คือ การทบทวนการดำเนินการที่ผ่านมา เพื่อ
ปรับปรุง แก้ไข เพิ่มเติมให้ธรรมนูญสุขภาพมีการพัฒนาและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อคนในชุมชน โดยมี
คณะกรรมการธรรมนูญสุขภาพฯ เป็นกลไกหลักในการทบทวนธรรมนูญ เจตนารมณ์ที่ชาวตำบลวิศิษฐ์ได้ประกาศ
ไว้ว่า จะเป็น “ตำบลแห่งความสุขและมีสุขภาพดีกันถ้วนหน้า” คงเป็นจริงได้ในเร็ววัน โดยมีธรรมนูญ
สุขภาพตำบลวิศิษฐ์เป็นร่มใหญ่ที่ทุกฝ่ายจะร่วมก้าวไปในทิศทางเดียวกัน

ธรรมนูญสุข ภาพตำบลวิศิษฐ์
หมวดที่ ๑ ปรัชญาและแนวคิดหลักของระบบสุขภาพ
หมวดที่ ๒ คุณลักษณะที่พึงประสงค์และเป้าหมาย
หมวดที่ ๓ การส่งเสริมสุขภาพ
หมวดที่ ๔ ชุมชนสามัคคี
หมวดที่ ๕ สืบค้นภูมิปัญญา
หมวดที่ ๖ รักษาสิ่งแวดล้อม
หมวดที่ ๗ การสร้างและเผยแพร่องค์ความรู้ด้านสุขภาพ