ชาวบ้านปางผักฮี้ จังหวัดเชียงรายใช้ธรรมนูญหมู่บ้าน แสวงหาทางเลือก "ล็อกดาวน์" หมู่บ้าน หลังพบผู้ติดเชื้อ 3 ราย ด้วยยึดมั่นในสัญญาประชาคมหมู่บ้าน
เมื่อบ่ายวันพุธที่ 1 เมษายน 2563 นายประจญ ปรัชญ์สกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย ในฐานะประธานคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดเชียงราย ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมจุดคัดกรองทางเข้าออกหมู่บ้านปางผักฮี้ หมู่ที่ 12 ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย เพื่อให้กำลังใจแก่เจ้าหน้าที่และทำความเข้าใจร่วมกับผู้นำชุมชน ประชาชน และเจ้าหน้าที่ ที่กำลังปฏิบัติงานในพื้นที่ดังกล่าว เนื่องจากพบผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จำนวน 3 ราย หลังจากนางวันดี ราชชมภู นายอำเภอแม่จัน ได้รับการเสนอจากธรรมนูญหมู่บ้าน ที่ผู้นำหมู่บ้านเสนอขออนุญาตให้มีการปิดหมู่บ้านเป็นการชั่วคราว โดยผู้ป่วยทั้ง 3 ราย เป็นผู้ที่ทำงานแล้วเดินทางกลับมาจากกรุงเทพมหานคร ก่อนจะแสดงอาการป่วย จึงไปพบแพทย์และตรวจพบว่าติดเชื้อไวรัสฯ ส่งผลทำให้ในหมู่บ้านมีผู้อยู่ในกลุ่มเสี่ยงสูง และเสี่ยงต่ำที่ต้องเฝ้าระวังและต้องกักตัวถึง 37 ราย ขณะที่ประชากรทั้งหมดมี 800 ราย ในจำนวน 155 ครัวเรือน เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อจากไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 หรือ โควิด-19 จึงมีความเห็นร่วมกันให้เสนอขอปิดหมู่บ้านเป็นการชั่วคราว โดยปิดซอยต่าง ๆ ให้เหลือทางเข้า-ออก เพียง 1 ช่องทาง และดำเนินการคัดกรองอย่างเคร่งครัด พร้อมทั้ง ห้ามออกนอกเคหะสถานในยามวิกาล ตั้งแต่วันที่ 2 – 16 เมษายน 2563 เพื่อสกัดการแพร่ระบาดและสัมผัสโรค ทั้งนี้ ประชาชนในพื้นที่มีความยินดีและเต็มใจที่สมาชิกในหมู่บ้านทุกคน มีความเห็นพ้องร่วมกัน และเต็มใจอย่างไม่มีเงื่อนไข ที่จะให้ความร่วมมือกับทางราชการ และจะปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับอย่างเคร่งครัด เพื่อคืนความสงบสุขกลับสู่หมู่บ้านโดยเร็ว เพราะธรรมนูญหมู่บ้าน ธรรมนูญชุมชน “ คือ ข้อตกลงหรือกฎกติกาที่ คนในพื้นที่ ตกลงร่วมกันและปฏิบัติตามข้อตกลงนั้นๆ” มีการคัดกรองทุกคนที่เข้าหมู่บ้าน งดกิจกรรมทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นงานแต่ง- งานบวช- งานขึ้นบ้านใหม่- งานขาว-ดำ และงานประเพณีสงกรานต์ทุกกิจกรรม พร้อมกำหนดบทลงโทษในชุมชนอย่างชัดเจน” ทั้งนี้ผู้ที่ฝ่าฝืนมีความผิดตามมาตรา 52 แห่งพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ.2558 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ หรือมีความผิดตามมาตรา 18 แห่งพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548 จำคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ซึ่งกรณีดังกล่าว อำเภอแม่จัน จึงได้จัดตั้งศูนย์อำนวยการร่วมขึ้นภายในหมู่บ้าน พร้อมจัดเจ้าหน้าที่คัดกรองและจัดเวรยามปฏิบัติงานอยู่ประจำตลอด 24 ชั่วโมง จนกว่าสถานการณ์ทั่วไปจะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ จึงนับว่าบ้านปางผักฮี้ หมู่ที่ 12 ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน เป็นหมู่บ้านแห่งแรกของจังหวัดเชียงราย ที่ยึดมั่นในธรรมนูญหมู่บ้าน ใช้มติสัญญาประชาคมมาใช้ในการแก้ไขปัญหาของหมู่บ้านตามแนวทางสันติวิธี ที่สามารถนำไปใช้ได้กับทุกพื้นที่ในสถานการณ์นี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้เกิดประสิทธิผลต่อไป