เมื่อเวลา 09.00 น. ของวันที่ 29 พฤษภาคม 25 62 ที่ผ่านมา ณ.ห้องประชุมคำมอกหลวง อาคารอี-พาร์ค ชั้น 5 มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย นายประจญ ปรัชญ์สกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย เป็นประธานเปิดการเสวนาเรื่อง "ตามหาความจริงเรื่องไฟป่าและฝุ่นพีเอ็ม 2.5" โดยมี รศ.ดร.ชยาพร วัฒนศิริ อธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ผศ.ยุทธนา มหัจฉริยวงศ์ กรรมการสภาวิศวกรและวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมการเสวนาในครั้งนี้ โดยมีผู้บริหาร ข้าราชการ ภาคเอกชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมการเสวนาจำนวนมาก มีการบรรยายพิเศษและการเสวนาระหว่างบุคคลที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 15 สำนักงานสิ่งแวดล้อมมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง สภาวิศวกร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และผู้สนใจทั่วไป ซึ่งการเสวนาในครั้งนี้เพื่อสรุปข้อมูลและหาวิธีการป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่าและหมอกควันในอนาคต

นายประจญ ปรัชญ์สกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวว่า จากสถานการณ์ไฟป่าและจุดความร้อนหรือฮอตสปอตที่นำไปสู่ปริมาณฝุ่นละอองและหมอกควัน หรือค่าพีเอ็ม 2.5 สูงเกินมาตรฐานในปีนี้ ถือว่ารุนแรงอย่างที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน โดยเกิดฮอตสปอตขึ้นร่วม 1,000 กว่าครั้ง มีผู้เสียชีวิต 2 คน บาดเจ็บอีก 40 กว่าคน ดังนั้น ตลอดระยะเวลา 1 ปีนี้ ทางจังหวัดจะทุ่มเทเวลาเพื่อหาวิธีการป้องกันเหตุในปีถัดไปให้ได้ ล่าสุดได้สั่งการให้แต่ละอำเภอร่วมกับท้องถิ่นทำการถอดบทเรียนของแต่ละพื้นที่ เพื่อให้เกิดข้อมูลจากระดับล่างขึ้นบนทั้ง 18 อำเภอ คาดว่าภายใน 1-2 สัปดาห์นี้ ก็จะได้ข้อมูลอย่างครบถ้วนหมด จากนั้น จะนำมาประกอบกับข้อมูลของสภาวิศวกรดังกล่าวเพื่อจะนำไปปรับใช้เป็นมาตรการต่อไป ซึ่งคาดว่าจะมีการปรับเปลี่ยนมาตรการกันขนานใหญ่แน่นอน

ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงราย กล่าวอีกว่า สำหรับข้อมูลเบื้องต้นที่ได้จากการปฏิบัติการตั้งแต่มาตรการห้ามเผาวันที่ 15 ก.พ.-15 พ.ค.นี้ พบว่าไฟที่ลุกไหม้อย่างหนักดังกล่าวไม่ได้เกิดขึ้นในพื้นที่ทางการเกษตรเลย แต่เกิดขึ้นในเขตป่าเขาทั้งหมดและส่วนใหญ่เกิดในเขตป่าลึกซึ่งยังคงเป็นเรื่องที่น่าสงสัยอย่างมาก โดยเกิดขึ้นหลายจุดทั่วจังหวัด เบื้องต้นคาดว่าเกิดจากการสะสมของเชื้อไฟเพราะไม่ลุกไหม้มานาน 2 ปี แต่ก็เชื่อเช่นกันว่าเกิดจากการจุดไฟเผาของคน ทำให้ยังคงเป็นปริศนาที่ต้องหาคำตอบกันต่อไปโดยเมื่อเผาแล้วก็เกิดการลุกไหม้ไปเรื่อย ๆ แม้จะดับได้แต่ก็เหลือเชื้อไฟทำให้กลับมาลุกไหม้อีกอย่างต่อเนื่อง เมื่อสอบถามชาวบ้านในพื้นที่และเจ้าหน้าที่แล้วส่วนใหญ่ไม่รู้ว่าผู้ใดเป็นคนเผา ดังนั้น พื้นที่แห่งนี้ถือว่าเป็นวิถีชีวิตที่ชาวบ้านจะมีการเผาเป็นประจำทุกปีก่อนที่ฝนจะตกด้วยเหตุผลในการเตรียมพื้นที่เพาะปลูกพืชเกษตร ทำลายวัชพืชและแมลงศัตรูพืชโดยที่การกำจัดวัชพืชด้วยวิธีอื่นกระทำได้ยากลำบากมากบนพื้นที่ภูเขาสูง ทำให้ขณะที่คนพื้นที่ราบเดือดร้อนหนักและไม่อยากให้เผาแต่คนบนพื้นที่สูงก็อ้างว่าหากไม่เผาก็จะทำให้พวกเขาจนถึงขั้นอดอยาก จึงเป็นเรื่องที่จังหวัดต้องอาศัยข้อมูลจากหลายฝ่ายเพื่อนำไปสู่การแก้ไขปัญหาดังกล่าวให้ได้ต่อไป