จับมือภาคีขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพสร้าง ‘ระบบข้อมูล’

ชีวิตของเราตั้งแต่ตื่นเช้าจนกระทั่งเข้านอน ไม่ว่าจะหันไปทางไหนก็ล้วนแต่เกี่ยวข้องกับ NCDs หรือ โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง แทบทั้งสิ้น เบาหวาน ความดัน หลอดเลือด ตั้งแต่หมูปิ้ง-หมูกระทะไหม้เกรียม ไปจนถึงน้ำตาลในกาแฟ น้ำชง ชาไข่มุก หรือความเค็มในมื้ออาหาร ตลอดจนพฤติกรรมเนือยนิ่ง ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับ NCDs เต็มไปด้วยความสับสนปนเป เรายังพบการแชร์ข้อมูลที่เป็นเท็จ เช่น น้ำมะนาวรักษามะเร็ง หรือยาผีบอกต่างๆ นานา เกลื่อนโลกโซเชียล และมันยังรุกคืบเข้ามาถึงในห้องไลน์ของครอบครัวของเรา ความร้ายกาจของโรค NCDs คือเป็นสาเหตุการตายของคนไทย 70% จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ทุกคน-ทุกฝ่ายต้องช่วยกันยับยั้ง โดยเฉพาะสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพให้เกิดขึ้น และนั่นคือที่มาของการมีมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ มติที่ 11.3 ความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาโรคไม่ติดต่อ ที่ได้รับฉันทมติร่วมกันในงานสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 11 ประจำปี 2561

การประชุมดังกล่าวมีวัตถุประสงค์ตรงตามชื่อการประชุม คือการหารือเพื่อ “ขับเคลื่อนมติ” ให้เกิดการปฏิบัติจริง ดังนั้นจุดเน้นของการตั้งวงพูดคุยในครั้งนี้ จึงอยู่ที่การกำหนด “เป้าหมาย” ตามรายข้อมติอย่างเป็นรูปธรรม การประชุมเป็นไปอย่างมีส่วน เช่น ผู้แทนจากกรมควบคุมโรค เล่าว่า ทุกวันนี้มีแผนยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง อาทิ ยุทธศาสตร์โรคไม่ติดต่อแห่งชาติ ยุทธศาสตร์ลดการบริโภคเกลือ และปัจจุบันก็มีคณะทำงานที่ทำเรื่องความรอบรู้ด้านสุขภาพอยู่ ทว่ายังมีช่องว่างเรื่องกลไกการแก้ไขปัญหาและการรับเรื่องร้องเรียน

สำหรับผู้แทนกรมอนามัย เล่าว่า ทางกรมอนามัยได้ทำงานภายใต้แผนปฏิรูปประเทศ ข้อ 1 คือการพัฒนากลไกข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ โดยมีการพัฒนาระบบข้อมูล เช่น การตอบโต้ความเสี่ยงด้านความรอบรู้สุขภาพ (RRHL) ตลอดจนการนำ AI เข้ามาช่วยในการดักจับข้อมูลอันเป็นเท็จ ขณะที่สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) อัพเดทว่า ในปี 2562 นี้ มีแผนที่จะร่วมกับภาคีเครือข่ายและช่องทางการสื่อสารต่างๆ เพื่อดำเนินการเรื่องที่เกี่ยวข้องกับ “พฤติกรรม” ซึ่งส่งผลต่อ NCDs โดยจะมี Message หลักใช้ในการเผยแพร่เป็นภาพใหญ่พร้อมกันทั่วประเทศ