พญ.พรรณพิมล วิปุลากร อธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยว่า กรมอนามัยได้วางแผนการดำเนินงาน การยุติการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีและซิฟิลิสจากแม่สู่ลูก โดยตั้งเป้าให้ลดลงต่ำกว่าร้อยละ 1 ในปี 2563 ภายใต้การสนับสนุนให้สถานบริการสาธารณสุขทุกเครือข่ายทั่วประเทศ จัดบริการ ปรึกษาแบบคู่ เพื่อตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีสำหรับหญิงตั้งครรภ์และสามี (Couple counseling) ทั้งก่อนและหลังการตรวจหาเชื้อเอชไอวีแก่หญิงตั้งครรภ์และสามีอย่างมีคุณภาพมากกว่าร้อยละ 60 และเก็บผลการตรวจเป็นความลับอย่างเคร่งครัด โดยแจ้งให้ทราบเฉพาะบุคคลและผู้ที่ได้รับการตรวจหาเชื้อเอชไอวีอนุญาตเท่านั้น

สำหรับหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อเอชไอวีจะได้รับการรักษา ด้วยยาต้านไวรัสที่มีฤทธิ์สูง (Highly Active Antiretroviral Therapy: HAART) เพื่อป้องกันการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูก เด็กที่เกิดจากแม่ที่ติดเชื้อเอชไอวีจะได้รับยาต้านไวรัสเมื่อแรกเกิด อีกทั้งได้รับนมผสมสำหรับเลี้ยงทารก และได้รับการตรวจวินิจฉัยหา การติดเชื้อเอชไอวีตามมาตรฐานการดูแลรักษาของกระทรวง การส่งเสริมสุขภาพและการติดตามการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง

ทั้งนี้ ผลสำเร็จของการดำเนินงานที่ผ่านมา ประเทศไทยได้รับรางวัลจากองค์การอนามัยโลก ในปี 2559 ที่สามารถลดการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกต่ำกว่าร้อยละ 2 และสามารถที่รักษาคุณภาพการดำเนินงานโดยได้รับการประกาศรับรองคุณภาพต่อเนื่องในเวทีการประชุม Global validation Advisory committee ที่นครเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในเดือนมิถุนายน ซึ่งเป็นเครื่องหมายว่าประเทศไทยจะสามารถยุติเอดส์จากแม่สู่ลูกได้ภายในปี 2573 ตามแผนยุทธศาสตร์แห่งชาติในการป้องกันและแก้ปัญหาเอดส์
อธิบดีกรมอนามัย กล่าวต่อว่า นอกจากนี้ กรมอนามัยได้ดำเนินร่วมกับภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม รวมถึงหน่วยงานสนับสนุนทางด้านวิชาการระดับสากล เน้นการป้องกันการติดเชื้อในหญิงวัยเจริญพันธุ์ การดูแลรักษาที่เป็นมิตร การใช้ข้อมูลและความรู้ในการพัฒนางาน ส่งผลให้ปี 2561 กลุ่มเป้าหมายได้สิทธิในการดูแลด้านการตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อทารกแบบรวดเร็ว (Early Infant Diagnosis) เมื่อแรกเกิด 1 เดือน และ 2 เดือน และการได้รับยาต้านไวรัสเพิ่มเติมในหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อเอชไอวีที่มาฝากครรภ์ช้า ทำให้อัตราการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีจากแม่สู่ลูกลดลงในปี 2560 ร้อยละ 1.79 และในปี 2561 มีร้อยละ 1.68
สธ.รณรงค์วันเอดส์โลกปี 61 เน้น “ตรวจเร็ว รักษาเร็ว ยุติเอดส์”

นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า วันที่ 1 ธันวาคมของทุกปีเป็นวันเอดส์โลก (World AIDS Day) ซึ่งเป็นวาระสำคัญที่ทุกประเทศทั่วโลกร่วมกันรณรงค์สร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับเอชไอวีและเอดส์ และในปี 2561 นี้ กรมควบคุมโรคได้กำหนดคำขวัญวันเอดส์โลก คือ “Know Your Status : ตรวจเร็ว รักษาเร็ว ยุติเอดส์” เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนได้รู้และเข้าใจในเรื่องของเอชไอวีและเอดส์

โดยปัจจุบันประเทศไทยได้แสดงเจตนารมณ์อย่างมุ่งมั่นที่จะยุติปัญหาเอดส์ ภายในปี 2573 ซึ่งมีเป้าหมายหลัก 3 ประการ คือ ลดจำนวนผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ ลดการเสียชีวิตในผู้ติดเชื้อเอชไอวี ลดการรังเกียจและการเลือกปฏิบัติอันเกี่ยวเนื่องจากเอชไอวีและเพศสภาพ
ปัจจุบันสถานการณ์โรคเอดส์ในประเทศไทยมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง แต่เอดส์ก็ยังเป็นปัญหาสำคัญด้านสาธารณสุขของประเทศ ที่มีผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน และยังมีการรังเกียจ กีดกัน รวมถึงการเลือกปฏิบัติต่อผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ได้รับผลกระทบอื่นๆ ด้วย

ข้อมูลในปี 2560 ที่ผ่านมา คาดว่าประเทศไทยมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ประมาณ 5,500 คน หรือเฉลี่ยวันละ 15 คน มีผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีชีวิตอยู่ประมาณ 440,000 คน ซึ่งได้รับการวินิจฉัยและรู้สถานะการติดเชื้อตนเองแล้วร้อยละ 98 แต่มีเพียงร้อยละ 75 ของผู้ที่รู้สถานะการติดเชื้อของตนเองได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส และในจำนวนของผู้ที่กำลังรับการรักษาด้วยยาต้านไวรัส มีเพียงร้อยละ 84 ที่กดไวรัสได้สำเร็จ

นพ.สุวรรณชัย กล่าวอีกว่า ในการดำเนินงานที่ผ่านมา ได้รับความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเป็นอย่างดี ในการดำเนินตามมาตรการต่างๆ ได้แก่ การทำให้การตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีเป็นเรื่องปกติ (Normalize HIV) การรณรงค์ให้มีการตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีด้วยความสมัครใจ ได้ฟรีปีละ 2 ครั้งทุกสิทธิการรักษา โดยเตรียมความพร้อมของทุกภาคส่วนในการจัดบริการตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวีแบบรู้ผลในวันเดียว การส่งเสริมการรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีด้วยการเริ่มยาเร็ว โดยไม่จำกัดระดับ CD4 รวมถึงการเสริมสร้างทัศนคติเชิงบวกให้แก่สังคม ในการอยู่ร่วมกับผู้ติดเชื้อได้