เมื่อเดือน กรกฎาคม ที่ผ่านมา กองการศึกษาและประสานงานพลังงานนิวเคลียร์ กระทรวงพลังงาน และคณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยศรีปทุม ได้สำรวจทัศนคติของประชาชน ด้านการจัดทำแผนการป้องกันอุบัติภัยจากโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน ในพื้นที่ จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่ง เป็นจังหวัดที่มีพื้นที่อยู่ใกล้กับโรงไฟฟ้านิวเคลียร์นินห์ถ่วน ของประเทศเวียดนาม ที่กำลังจะดำเนินการก่อสร้างในปีนี้ โดยแบบสอบถามแบ่งออกเป็น 4 ส่วน คือ ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม , ความรู้ ทัศนคติ และความต้องการที่มีต่อการจัดการรองรับภัยพิบัติจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน , ข้อมูลเกี่ยวกับความคิดเห็น และข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการสร้างโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน และข้อมูลความต้องการของประชาชนด้านการเตรียมการป้องกัน การบรรเทาแก้ไขปัญหา ต้องการเยียวยา การฟื้นฟู และหน่วยงานที่ประชาชนเห็นว่าควรมีบทบาทหน้าที่ ซึ่ง สามารถสรุปความคิดเห็นและทัศนคติของประชาชน ในพื้นที่ จังหวัดอุบลราชธานี ได้คร่าวๆ ดังนี้

- ด้าน ความรู้ ทัศนคติ และความต้องการที่มีต่อการจัดการรองรับภัยพิบัติจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน ผู้ตอบแบบสอบถาม 60.55 % ทราบว่ามีการใช้รังสีรักษาโรคในโรงพยาบาล 39.45 % ไม่ทราบ, ผู้ตอบแบบสอบถามครึ่งหนึ่ง ทราบว่ามีการใช้รังสีสำหรับการถนอมอาหารและลดการสุกงอมของผลไม้ ,ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ 67.17% ไม่ทราบว่ามีการใช้รังสีเพื่อการพัฒนาพันธุ์ข้าว ,กรณีการใช้สารรังสีเพื่อควบคุมคุณภาพการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรม ผู้ตอบแบบสอบถาม 55.16% ไม่ทราบ อีก 44.84% ทราบ , จะมีการก่อสร้างโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ในประเทศเพื่อนบ้านที่ใกล้กับจังหวัดที่พักอาศัย 66.11 % ยัง ไม่ทราบ, ถามว่ามีหน่วยงานของรัฐมาให้ข้อมูลหรือความรู้เกี่ยวกับโรงไฟฟ้าหรือไม่ ส่วนใหญ่ตอบว่า ไม่มี 90.70% , และถ้ามีการก่อสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน รัฐบาลควรปฏิบัติอย่างไร ส่วนใหญ่บอกว่า ต้องประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนทราบ , เตรียมพร้อมการเฝ้าระวังการปล่อยสารรังสี ,จัดทำแผนรองรับภาวะฉุกเฉินกรณีเกิดอุบัติภัยและควรมีการซ้อมแผน และจัดหาเครื่องมือป้องกันอันตรายให้ประชาชน ตามลำดับ , ด้านความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับผลกระทบที่เกิดจากอุบัติเหตุของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ผู้ตอบแบบสอบถามมีความความรู้ ความเข้าใจค่อนข้างน้อย –ปานกลาง ส่วนเจ้าหน้าที่ ที่เห็นว่าน่าเชื่อถือสำหรับการให้ความรู้เรื่องโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ มากที่สุด 5 อันดับ คือ เจ้าหน้าที่จากสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ , เจ้าหน้าที่กระทรวงพลังงาน, เจ้าหน้าที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิต, เจ้าหน้าที่สำนักปรมาณูเพื่อสันติ และนักวิชาการ ตามลำดับ

- ด้านข้อมูลเกี่ยวกับความคิดเห็น และข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการสร้างโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน ส่วนใหญ่,กลัวอันตรายจากการรั่วไหลของสารรังสี และที่ตั้งของโรงไฟฟ้าอยู่ไม่ไกลมากนัก 72.18%, ข้อมูลที่ประชาชนต้องการทราบหากมีการสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ มากสุด คือ มาตรการป้องกันอุบัติภัย , การเฝ้าระวัง เตือนภัย แผนด้านความปลอดภัย และมาตรการการดูแลกรณีมีการอพยพ , ความรู้สึกของประชาชนที่มีต่อการสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้จังหวัดตนเอง ส่วนใหญ่ 67% ไม่อยากให้สร้าง , และหากประเทศไทยมีการซื้อกระแสไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน เห็นด้วยกับไม่เห็นด้วย พอๆกัน ,ความรู้สึกวิตกกังวลต่อการมีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ในประเทศเพื่อนบ้าน เปรียบเทียบกับการมีโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ในประเทศไทยเอง 40.15% มีความวิตกกังวลพอๆกัน , 34.48% สร้างในประเทศมีความกังวลมากกว่า , ความรู้สึกที่มีต่อโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน ส่วนใหญ่ มีความวิตกกังวลต่อการสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน และเมื่อถามว่าใครควรเป็นผู้จ่ายค่าชดเชยและเยียวยา กรณีเกิดผลกระทบจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้าน ส่วนใหญ่ เห็นว่า รัฐบาลของประเทศที่เป็นที่ตั้งโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ และรัฐบาลไทย ควรเป็นผู้รับผิดชอบ

- ด้านข้อมูลความต้องการของประชาชนด้านการเตรียมการป้องกัน บรรเทา แก้ไขปัญหา เยียวยา ฟื้นฟู และหน่วยงานที่ประชาชนเห็นว่า ควรมีบทบาทหน้าที่ดำเนินการ ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ ต้องการให้มีการเตรียมความพร้อมในทุกด้าน ทั้งก่อนเกิดเหตุ ระหว่างเกิดเหตุ และหลังเกิดเหตุ มีการเตรียมพร้อมป้องกันก่อนการเกิดเหตุ ในทุกๆด้าน และเมื่อเกิดอุบัติเหตุขึ้นต้องมีการแจ้งเตือนอย่างรวดเร็ว อพยพคน จัดหาอาหารที่อยู่อาศัยแก่ผู้อพยพอย่างปลอดภัยและเพียงพอ , หลังเกิดเหตุ ต้องจัดการกับปริมาณรังสีที่ตกค้าง ตรวจสุขภาพประชาชนที่อาจได้รับการปนเปื้อนกัมมันตภาพรังสี เยียวยาช่วยเหลือทางการเงินแก่ผู้ได้รับผลกระทบ สร้างงาน สร้างรายได้ เพื่อให้สามารถยังชีพอยู่ได้ ส่วนหน่วยงานที่ผู้ตอบแบบสอบถามเห็นว่ามีบทบาทในการเตรียมป้องกันอุบัติภัยจากโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้านมากที่สุด 5 อันดับ คือ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ,การไฟฟ้าฝ่ายผลิต , ฝ่ายปกครอง ,องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และหน่วยงานด้านการประชาสัมพันธ์ ตามลำดับ ซึ่งผลสำรวจทัศนคติของประชาชนเหล่านี้ กระทรวงพลังงาน จะนำไปประกอบการจัดทำแผนการเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับการพัฒนาการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานนิวเคลียร์ของประเทศเพื่อนบ้านต่อไป ..... นิชรา บุญตะนัย ผู้สื่อข่าวสุขภาวะภาคอีสาน สานใจ สานพลัง รายงานจาก จังหวัดอุบลราชธานี ค่ะ