ผอ.รพ.สูงเม่น เผยใช้กลไก 'ธรรมนูญสุขภาพ' ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมตัดสินใจ พัฒนา และขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ หวังขึ้นแท่นเป็น อำเภอสุขภาวะต่อไป
เมื่อเร็วๆ นี้ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) นำคณะสื่อมวลชนร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในกิจกรรมเวที สื่อมวลชนสัญจร ครั้งที่ 3 ประจำปี 2557 ณ อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างความสำเร็จของการที่ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมสร้างสุขภาพตนเอง ทำให้ประชาชนในอำเภอสูงเม่นมีสุขภาวะที่ดี โดยใช้กลไก “ธรรมนูญสุขภาพ” ในการพัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ โดยในปี พ.ศ. 2556 ธรรมนูญสุขภาพอำเภอสูงเม่นก็ได้รับรางวัลสมัชชาสุขภาพแห่งชาติประเภทรางวัล “1 พื้นที่”

นายแพทย์แสงชัย พงศ์พิชญ์พิทักษ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสูงเม่น อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ ผู้ริเริ่มแนวความคิดจัดทำธรรมนูญสุขภาพอำเภอสูงเม่น จนได้รับรางวัล กล่าวถึงธรรมนูญฉบับนี้ว่า เป้าหมายของธรรมนูญ คือ อยากให้คนในอำเภอสูงเม่นมีการขับเคลื่อนไปได้ด้วยตนเองภายใต้กรอบแนวคิดของธรรมนูญสุขภาพ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้และมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อให้ร่วมกันตระหนัก ร่วมคิดร่วมทำ ร่วมตัดสินใจ จนนำไปสู่อำเภอสุขภาวะต่อไป

ยกตัวอย่างโครงการ เช่น โครงการงดเหล้า โครงการนำยาตำราพื้นบ้านมาประยุกต์ใช้ให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น โครงการตำบลนมแม่สายใยรักแห่งครอบครัว โครงงการสูงวัยใส่ใจสุขภาพ และการดูแลผู้สูงอายุและผู้ป่วยเรื้อรัง โดยมีแพทย์ชุมชน สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านร่วมกันลงพื้นที่ตรวจสุขภาพเพื่อดูแลผู้ป่วย และผู้สูงอายุ ทั้งนี้โครงการดังกล่าวเพื่อส่งเสริมการดูแลสุขภาพของคนในชุมชนและลดจำนวนผู้ป่วยในโรงพยาบาล เป็นต้น

ด้านนายอุดมเดช คณะบูรณ์ รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกาศ อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ กล่าวถึงธรรมนูญสุขภาพว่า เป็นกรอบและแนวทางในการกำหนดนโยบายยุทธศาสตร์และการดำเนินการด้านสุขภาพเพื่อให้ประชาชนในอำเภอสูงเม่นมีสุขภาพที่ดี เป็นอำเภอแห่งสุขภาวะ โดยให้หน่วยงานภาครัฐ องค์กรปกครองท้องถิ่น และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ยึดธรรมนูญสุขภาพอำเภอสูงเม่นหมวดที่ 9 เป็นหลักในการดำเนินงานในการวางแผนยุทธศาสตร์ กำหนดนโยบาย และการดำเนินงานด้านส่งเสริมสุขภาพ รวมถึงการออกกำลังกาย การควบคุมและป้องกันโรค และการฟื้นฟูสุขภาพให้ชุมชน รวมถึงสร้างความมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่ให้เกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน

ขณะที่นายพงศ์สวัสดิ์ จินดามนี ข้าราชการครูบำนาญ ในฐานประธานชมรมผู้สูงอายุตำบลเวียงทอง อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ กล่าวถึงประชาชนในพื้นที่อำเภอสูงเม่น ได้มีการนำธรรมนูญสุขภาพมาเป็นนโยบายสาธารณะ เช่น โครงการสูงวัยใส่ใจสุขภาพ โครงการงดเหล้า และอาหารในงานศพ โครงการตำบลนมแม่สายใยรักแห่งครอบครัว เป็นต้น โดยผลที่ตามมาพบว่า แกนนำผู้สูงอายุมีศักยภาพในการดูแลผู้ป่วย เกิดความภูมิใจต่อตนเอง และต่อผู้สูงอายุที่ป่วย ทั้งยังมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นจากการได้พูดคุยกันในสังคมมากขึ้น

ชมรมผู้สูงอายุร่วมตัวกันทำยาตำราพื้นบ้านสมุนไพร

เพื่อนำไปจำหน่ายและแบ่งบันกันในชมรม

ด้านนายภัทรธนชัย อธิพิพัฒน์กุล อายุ 63 ปี ชาวบ้านตำบลพระหลวง อำเภอสูงเมนจังหวัดแพร่ หนึ่งในชาวบ้านที่นำหลักธรรมนูญสุขภาพอำเภอสูงเม่นมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน กล่าวว่า ในอดีตเวลาเจ็บป่วยจะไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล และจะได้ยาแบบตำราฝรั่งมากิน แต่พอมีธรรมนูญสุขภาพก็ได้เข้าร่วมกลุ่มของผู้สูงอายุ อำเภอสูงเม่น ผลิตยาตำราสมุนไพรพื้นบ้านที่ไม่มีสารเคมีตกค้าง ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย พอเจ็บป่วยก็ใช้ยาสมุนไพรพื้นบ้าน ผลที่ได้รับก็คือรู้สึกว่าร่างกายแข็งแรงมากขึ้น

“การรวมกลุ่มผู้สูงอายุ ถือเป็นการเข้าร่วมสังคมกับเพื่อนฝูง ทำให้ทั้งสุขภาพกายไม่เจ็บป่วยง่าย แถมสุขภาพจิตใจก็ดีขึ้น” ชาวบ้านตำบลพระหลวง อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ กล่าว