ภาพอนาคตระบบสุขภาพ

อ่านและดาวน์โหลดได้ที่ คลิ๊ก

ในช่วงเปลี่ยนผ่านสู่ระบบสุขภาพยุคใหม่ เป็นความท้าทายต่อองคาพยพในระบบสุขภาพ
ที่จะตองปรับตัว ให้ทัน กับ บริบทและสถานการณ์ท ไมเหมือนเดิม ประเทศไทยอยู่ในช่วงหัว เลี้ยวหัวต่อ
ของการเปลี่ยนแปลงที่หลากหลายอันส่ง ผลต่อ การพัฒนาระบบสขุ ภาพในอนาคต ไมว่าจะเป็น สภาพ
เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม การเมือง วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สิ่งต่างๆ เหล่านี้สามารถส่ง
ผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อสถานะสุขภาพ ปัญหาสุขภาพ ความต้องการบริการสุขภาพ
การจัดการและการกำหนดนโยบายระบบสุขภาพในหลากหลายทิศทางและมิติ ซึ่งการจะกำหนด
กรอบแนวทางในการดำเนินนโยบาย ยุทธศาสตร์ด้านสุขภาพของประเทศ หรือธรรมนูญว่าด้วยระบบ
สุขภาพแห่งชาติ ซึ่งเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๕๐ นั้น จำเป็นต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตอันจะส่งผลต่อสุขภาพของ
คนไทยทั้งในเชิงบวกและเชิงลบด้วย
ในโอกาสที่กำลังจะมีการทบทวนธรรมนูญฯ ตามที่พระราชบัญญัติสุขภาพได้กำห นดให้
คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) ดำเนินการอย่างน้อยทุกห้าปี สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
(สวรส.) และสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) จึงได้ร่วมกันจัดทำโครงการศึกษาและ
ทบทวนความรู้จากกระบวนการขับเคลื่อน ใช้ประโยชน์ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยได้รับความร่วมมือจากสำนักงานคณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี
และนวัตกรรมแห่งชาติ (สวทน.) จัดทำโครงการวิเคราะห์และจัดทำภาพอนาคตของระบบสุขภาพ
(Foresight Research) ในอีก ๑๐ ปีข้างหน้า
จากการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลกระทบต่อสุขภาพและเหตุการณ์สำคัญ
ที่มีอิทธิพลผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในระบบสุขภาพ การสำรวจแนวโน้มปัจจัยต่างๆ ที่จะเกิดขึ้น
ใน ๑๐ ปีข้างหน้า ตลอดจนประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อระดมความคิดเห็นจากกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
ในระบบสุขภาพ จนได้ภาพอนาคตระบบสุขภาพไทย ปี ๒๕๖๖ สามภาพ ซึ่งเป็นภาพอนาคตที่มอง
โดยคนไทยจำนวนหนึ่งที่เห็นภาพฝันตรงกัน คือ อนาคตแบบที่หนึ่งเป็นภาพ “ราษฎร์ - รัฐ ร่วมคิด
ร่วมสร้างสรรค์ ร่วมผลักดันระบบสุขภาพ” อนาคตแบบที่สองเป็นภาพ “ระบบสุขภาพของใคร
(ของมัน) ดั่งฝันที่ไกลเกินเอื้อม” และอนาคตแบบที่สามเป็นภาพ “ในเงามืดที่ทาทาบ ระบบสุขภาพ
ยังยืนหยัด” ทั้งสามภาพนี้ไม่เพียงช่วยให้ “เห็นอนาคต” ที่อาจเกิดขึ้นเท่านั้น แต่ยังช่วยเตือนให้
เรารู้ว่าจะเกิดปัญหาอะไรบ้างในอนาคต เพื่อให้องคาพยพในระบบสุขภาพสามารถเตรียมความพร้อม
ในการรับมือและ “หลีกเลี่ยง” อนาคตในรูปแบบที่เราไม่ต้องการได้
หนังสือเล่มนี้ รวบรวมสาระสำคัญเกี่ยวกับหลักการคาดการณ์อนาคต วิธีการ และผลลัพธ์
ที่ได้ โดยหวังว่าข้อมูล ความรู้ และความคิดเห็นต่างๆ จะเป็นประโยชน์ต่อกระบวนการทบทวน
ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติฉบับต่อไป
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
พฤศจิกายน ๒๕๕๖