ทพ.จเร วิชาไทย รองผู้อำนวยการสำนักงานวิจัยเพื่อการพัฒนาประกันหลักสุขภาพไทย (สวปก.) กล่าวถึงการประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ประจำปี 2557 ที่ศูนย์การประชุมอิมแพ็ค ฟอรั่ม เมืองทองธานี ที่ผ่านมาว่า เป็นการประชุมร่วมกันของสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) กระทรวงสาธารณสุข เพื่อศึกษา ทำความเข้าใจ และนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2552 โดยมีการแยกประชุมเสวนาย่อยในหัวข้อ “ระบบริการสุขภาพที่พึงประสงค์…ฝันให้ไกลไปให้ถึง” เพื่อแลกเปลี่ยนประเด็นหารือในหัวข้อ “การทบทวนและกำหนดคุณค่าหลักของการรับบริการสุขภาพไทย รวมถึงหลักการ เป้าหมาย และยุทธศาสตร์”

ทพ.จเร กล่าวว่า เราต้องการความเห็นทั้งที่ขัดแย้งและลงรอยกัน ซึ่งเป็นเรื่องที่ซับซ้อนมาก แต่หัวข้อระบบบริการสุขภาพจะคุยเรื่องหลักการและเป้าหมาย เพื่อเขียนถ้อยคำสาระให้อยู่ในธรรมนูญเพิ่มเติม ที่ผ่านมาระบบสุขภาพของประเทศไทยค่อนข้างสับสน เพราะแต่ละคนมีบทบาทและความรับผิดชอบที่แสดงออกบนพื้นที่ที่ต่างและเหมือนกัน ถ้าหากต่างกันก็ทำให้เกิดความขัดแย้ง ทำให้ไม่เข้าใจว่าระบบสุขภาพจะไปในทิศทางใด ดังนั้นในธรรมนูญจริงๆ ต้องมีการสื่อสารเพื่อนำหลักการเอาไปใช้ เพราะธรรมนูญไม่มีอำนาจตามกฎหมาย ใครจะทำไม่ทำก็ได้ แต่ถ้าทุกคนเข้าใจตรงกัน ก็จะทำให้เดินไปในทิศทางที่สอดคล้องกันได้

“ระบบบริการสุขภาพเป็นส่วนหนึ่งร่วมกับปัจจัยด้านบุคคล และด้านสภาพแวดล้อม ซึ่งเราจะทำให้ระบบบริการสุขภาพดีกว่านี้ได้อย่างไร เนื่องจากความซับซ้อนของระบบทั้งยังขึ้นกับพฤติกรรมของคน และกลุ่มที่มีปฏิสัมพันธ์กัน หรือความขัดแย้งกัน ทำให้ทางสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) อยากจะวางเป็นโรดแม็พการดำเนินการปฏิรูประบบบริการให้มีปฏิสัมพันธ์กับประชาชนมากขึ้นกว่าเดิม”
ด้าน ผศ.ดร.นภาพร วาณิชย์กุล อาจารย์ประจำคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า อยากได้ความเห็นจากกลุ่มต่างๆ ที่หลากหลายเพื่อนำสู่ไปตุ๊กตาเล็กๆ ว่า ระบบบริการสุขภาพที่อยากเห็นจะเป็นอย่างไร และมีวิธีการอย่างไรให้ระบบสุขภาพที่ดีขึ้น เพื่อให้สุขภาพคนไทยที่ดีขึ้นอย่างถ้วนหน้า ซึ่งระบบบริการสุขภาพของประเทศไทยมีความแตกต่างจากประเทศอื่น เราต้องคำนึงถึงคนหลากหลายที่เกี่ยวข้องกับระบบสุขภาพ โดยมีตัวแทนจากภาคประชาชนที่อยากให้คนไทยมีสุขภาพดีขึ้น เพื่อเพิ่มโอกาสเข้ามาในสิ่งที่เขาต้องการจริงๆ โดยอาศัยกฎหมาย และกฎระเบียบที่มีอยู่จากองค์กรต่างๆ ที่มีอยู่ในการขับเคลื่อน

“เราจะให้ความสำคัญกับแกนนำของสมัชชาแต่ละจังหวัด เพื่อนำประเด็นมาพัฒนารายงานเป็นคุณค่าของธรรมนูญสุขภาพ มีคนบอกว่าธรรมนูญสุขภาพเป็นหอคอยงาช้าง ดังนั้น เราจะดึงหอคอยงาช้างลงมาเพื่อให้คนไทยมีสุขภาพที่ดีได้อย่างไร เราอยากให้ระบบบริการสุขภาพในฝันเป็นอย่างไร และทำอย่างไรถึงจะถึงฝันได้ จึงหวังว่าในอีก 5 ปีข้างหน้า ระบบบริการสุขภาพจะมีความชัดเจนยิ่งขึ้นกว่าเดิม และหวังว่าฝันของเราที่จะดูแลทุกคนจะดีจะเกิดขึ้นในระยะเวลาต่อไป”

มีรายงานด้วยว่า ในการประชุมสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ประจำปี 2557 ที่ผ่านมา ได้มีการแบ่งกลุ่มย่อย 4 กลุ่ม เสนอความคิดเห็นเรื่องระบบบริการสุขภาพ โดยแต่ละกลุ่มมีตัวแทนจากภาคประชาชน กลุ่มผู้ให้บริการสุขภาพ และกลุ่มสายอาชีพบริการสุขภาพ เพื่อระดมข้อเสนอแนะและความคิดเห็นในทิศทางเกี่ยวกับระบบบริการสุขภาพที่พึงประสงค์ที่ควรระบุไว้ในธรรมนูญสุขภาพฯ อาทิ อยากให้การบริการเข้าถึงประชาชน โดยให้ประชาชนมีส่วนร่วมจริงๆ หรือเรื่องศักยภาพการให้บริการที่แตกต่างกันของชุมชนแต่ละพื้นที่ ต้องดำเนินการอย่างเท่าเทียม ไม่เหลื่อมล้ำกัน โดยต้องให้ความรู้เรื่องสุขภาพกับประชาชน ในเรื่องสิทธิในการตรวจสุขภาพ และอยากให้ประชาชนเป็นผู้ดูแลเงิน หรือถือคูปองเพื่อนำไปใช้การบริการโรงพยาบาลตามความพอใจของแต่ละบุคคลได้

ที่มา บ้านเมือง