เรื่องเล่าจากพื้นที่ สืบสาน ดิน น้ำ ป่า อาหาร ตามรอยพ่อ

“สยามบน” หรือ “Upper Siam” กลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง ๙ จังหวัด ตามบันทึกที่ปรากฏในประวัติศาสตร์ครั้งสมัยยุคล่าอาณานิคมจากแผนที่ฝรั่งเศส
โดยนายสมชาย เดือนเพ็ญ รองปลัดองค์การบริหารส่วนตำบลในเมือง อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย ได้บรรยายแก่เครือข่ายสมัชชาสุขภาพ
ภาคเหนือตอนล่าง เมื่อปี ๒๕๕๓ ดินแดนสยามบนครอบคลุมบริเวณ ๙ จังหวัด อุตรดิตถ์ เพชรบูรณ์ สุโขทัย ตาก พิษณุโลก กำแพงเพชร พิจิตร
นครสวรรค์ และอุทัยธานี เป็นพื้นที่ลุ่มน้ำและภูเขา มีภูมินิเวศใกล้เคียงกัน เป็นดินแดนอู่ข้าวอู่น้ำ ประชากรส่วนใหญ่ยึดอาชีพหลักเกษตรกรรม
พืชผลหลักจะเป็น “ข้าว”

แม้เวลาจะล่วงเลยไป แต่ “ข้าว” ก็ยังเป็นอาหารหลักที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คน เพียงทว่าวิธีการปลูกข้าวผิดแผกไปจากวิถีที่พึ่งพิงธรรมชาติ มาพึ่งพิงสารเคมี ดังนั้นเครือข่าย
สยามบนจึงจับประเด็นข้าวมาต่อยอดและเชื่อมโยงเข้าสู่ประเด็นอาหารปลอดภัยและความมั่นคงของอาหาร โดยได้มีการจัดแสดงนิทรรศการ วิถีชีวิต ภูมิปัญญาและ
การเสวนา เพื่อขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมใน ๕ ด้าน
๑. การบริหารจัดการทรัพยากร (ดิน น้ำป่า) กับวิถีการผลิตปลอดภัย
๒. การลดสารเคมีทางการเกษตรและการป้องกันสารปนเปื้อนในอาหาร
๓. การส่งเสริมพืชผักพื้นบ้านให้เป็นอาหารและยารักษาสุขภาพ
๔. การส่งเสริมแหล่งท่องเที่ยวชุมชนตามฤดูกาล และ
๕. การพัฒนากลไกการตลาดเพื่ออาหารปลอดภัย

โดยมี พลเอกศิริ ทิวะพันธ์ อดีตแม่ทัพภาค ๓ เป็นประธานเปิดงาน ซึ่งเริ่มด้วยรำชาวนาจากนักศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร
นอกจากนี้มี นพ.พลเดช ปิ่นประทีป เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) รวมถึงบรรดานักวิชาการจากมหาวิทยาลัย
นักวิชาชีพ นักการสาธารณสุข ผู้นำท้องถิ่น นายกองค์การบริหารส่วนตำบลประชาสังคมและภาคราชการ ใน ๙ จังหวัด ได้
สนใจและมาร่วมงานด้วยเช่นกัน

๗ มกราคม ๒๕๖๐ เป็นวันครบรอบ ๑ ปี ของการขับเคลื่อนงานพื้นที่สยามบนก่อนจะสำเร็จเป็นรูปธรรมด้วยงานนิทรรศการดังกล่าว ได้ผ่านการพูดคุยตกลงเลือก
ชูประเด็น “อาหารปลอดภัย เป็นวาระแห่งสยามบน” ผ่านกระบวนการระดมความคิดการวางข้อเสนอเชิงยุทธศาสตร์ การพัฒนาทีมยกร่างคณะทำงานและแผนงานโครงการ
กว่าหลายรอบการเวียนไปหลายจังหวัดตั้งแต่ กำแพงเพชร นครสวรรค์ ตาก ตามลำดับแล้วกลับมาแวะแถวๆ พิษณุโลก อุตรดิตถ์ อีกครั้งหนึ่ง เพื่อสร้างความเป็นเจ้าของร่วม
ในทุกภาคส่วน กระทั่งกำเนิดผลงานรูปธรรมชิ้นโบแดงอีกชิ้น คือ “สมาคมสยามบน” อันเป็นที่หลอมรวมพลัง ๙ จังหวัด เพื่อสานพลังการเรียนรู้ การพัฒนาและการบ่มเพาะ
เมล็ดพันธุ์ ต้นกล้าพลเมืองที่มีคุณภาพสู่การเปลี่ยนแปลงสังคมที่อยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน

บทความโดย จิ๊กกะดี้


ที่มา : http://www.nationalhealth.or.th
ภาพประกอบ : วารสาร สานพลัง