สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ ๗ จังหวัดขอนแก่น เน้นย้ำถึงผู้ปกครองและครูหมั่นตรวจสุขภาพเด็กก่อนเข้าเรียนทุกวัน หากพบอาการไข้ต่ำๆ เบื่ออาหารมีตุ่มพองใสขึ้นบริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า กระพุ้งแก้ม ให้สงสัยป่วยด้วยโรค มือ เท้า ปาก อันเกิดจากเชื้อไวรัส โดยเฉพาะในช่วงเปิดเทอมและหลายพื้นที่มีฝนตกชุก ซึ่งมีสภาพแวดล้อมเอื้อให้เชื้อโรคเกิดการแพร่ระบาดในวงกว้างได้

พญ.ศศิธร ตั้งสวัสดิ์ ผู้อำนวยการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ ๗ จังหวัดขอนแก่น กล่าวว่า จากข้อมูลการเฝ้าระวังโรคมือเท้าปาก ในพื้นที่รับผิดชอบ จังหวัด ขอนแก่น มหาสารคาม ร้อยเอ็ดและกาฬสินธุ์ ตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม – ๒๖ มิถุนายน ๒๕๖๐ ได้รับรายงานผู้ป่วย รวมทั้งสิ้น ๑,๗๐๒ ราย ไม่พบผู้ป่วยเสียชีวิต เมื่อพิจารณาการระบาด โดยเทียบกับค่ามัธยฐานรายสัปดาห์ ๕ ปีย้อนหลัง (๒๕๕๕-๒๕๕๙) พบว่า มีการระบาดตั้งแต่ต้นปี จึงขอแนะนำให้ผู้เกี่ยวข้องปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโรคมือ เท้า ปาก ในสถานศึกษา โดยเฉพาะช่วงที่มีฝนตกต่อเนื่อง ซึ่งสภาพอากาศความเย็นชื้น จะเอื้อให้เชื้อไวรัสชนิดนี้ สามารถแพร่กระจายและคงอยู่ในสภาพแวดล้อมได้นาน ซึ่งโรคมือ เท้า ปาก เป็นกลุ่มอาการหนึ่งของโรคติดเชื้อ คอกซากี(Coxsackie) หรือ เอนเทอโรไวรัส พบบ่อยในเด็กทารกและเด็กเล็กอายุต่ำกว่า ๕ ปี โดยเฉพาะสถานที่ที่พักอาศัยอยู่รวมกัน เช่น ในศูนย์เด็กเล็กที่มีเด็กอยู่รวมกันเป็นจำนวนมาก โดยทั่วไปโรคนี้มีอาการไม่รุนแรง ส่วนใหญ่ได้รับเชื้อไวรัสเข้าสู่ปากโดยตรง โดยเชื้อไวรัสจะติดมากับมือหรือของเล่นที่เปื้อนน้ำลาย น้ำมูก น้ำจากแผลตุ่มพอง หรืออุจจาระของผู้ป่วย และอาจเกิดจากการไอจามรดกัน ติดต่อกันได้ง่ายโดยเฉพาะในช่วงสัปดาห์แรก ถึงแม้จะทุเลาลงแล้ว ก็อาจแพร่เชื้อได้บ้าง เนื่องจากเชื้อจะถูกขับออกมากับอุจจาระได้นาน ๖-๘ สัปดาห์ โรคนี้ไม่มียารักษาโดยเฉพาะ แพทย์จะให้ยารักษาตามอาการ เช่น ยาลดไข้ ยาทาแก้เจ็บแผลในปาก ควรให้ผู้ป่วยนอนพักผ่อนมากๆ เช็ดตัวเพื่อลดไข้เป็นระยะ และให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารอ่อน ไม่ร้อนจัด ดื่มน้ำ นม และผลไม้แช่เย็น เพื่อช่วยลดอาการเจ็บแผลในปาก ถ้าเป็นเด็กอ่อน อาจต้องป้อนนม แทนการดูดจากขวด และควรสังเกตอาการของเด็กอย่างใกล้ชิด หากพบว่ามีไข้สูง ซึม ไม่ยอมดื่มนมหรือทานอาหาร อาเจียนบ่อย หอบแขนขาอ่อนแรง ชัก ต้องรีบพาไปโรงพยาบาลทันที

สำหรับการป้องกันการระบาดของโรคมือ เท้า ปาก ผู้ปกครองควรส่งเสริมสุขอนามัยที่ดีส่วนบุคคลแก่บุตรหลานและผู้ดูแลเด็ก โดยเฉพาะการล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนการเตรียมอาหาร หรือก่อนรับประทานอาหาร และหลังขับถ่าย นอกจากนั้น ควรให้เด็กอยู่ในที่ที่มีการระบายอากาศที่ดี ไม่พาเด็กเล็กไปในที่แออัด

ส่วนสถานเลี้ยงเด็ก ควรดูแลให้มีการปฏิบัติตามมาตรฐานด้าน สุขลักษณะของสถานที่อย่างสม่ำเสมอ ควรทำความสะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อโรคเป็นประจำ เช่น ในห้องเรียน ห้องครัว ห้องน้ำ ห้องส้วม อาคารสถานที่ ภาชนะใส่อาหาร ผ้าเช็ดมือ เครื่องเล่นหรือของเล่นทุกชิ้น ตลอดจนอุปกรณ์การเรียนการสอนต่างๆ รวมทั้งการกำจัดอุจจาระให้ถูกต้อง และจำเป็นต้องจัดเตรียมสิ่งของเครื่องใช้ของเด็กแยกเป็นรายบุคคล ไม่ให้ใช้ปะปนกัน เช่น ผ้าเช็ดหน้า แก้วน้ำ ช้อน ผ้าห่ม เครื่องนอน จัดบริเวณล้างมือให้สะดวกพร้อมใช้งาน พร้อมอุปกรณ์ให้นักเรียนได้ล้างมือด้วยน้ำและสบู่ก่อนรับประทานอาหาร และหลังจากเข้าห้องส้วม หากพบผู้ป่วยในห้องเรียนเดียวกันมากกว่า ๒ คน อาจพิจารณาปิดโรงเรียนหรือสถานศึกษาชั่วคราว เป็นเวลา ๕ วัน เพื่อทำความสะอาดและลดโอกาสการแพร่กระจายของโรค

โรงเรียนอนุบาล และศูนย์เด็กเล็ก ควรเพิ่มเติมความรู้เรื่องโรคและการป้องกันตนเอง เช่น การล้างมือและการรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล การแนะนำครู เรื่อง โรค มือ เท้า ปาก และอนามัยส่วนบุคคล และเตรียมการกรณีเกิดการระบาดในโรงเรียน ควรเร่งเผยแพร่คำแนะนำ ความรู้เรื่องโรคมือ เท้า ปากแก่ผู้ปกครอง และนักเรียน คัดกรองสุขภาพเด็กก่อนเข้าเรียน หากพบเด็กมีอาการป่วยสงสัยเป็นโรคมือ เท้า ปาก ควรแจ้งผู้ปครองมารับและให้หยุดเรียนเป็นเวลา ๑ สัปดาห์ หากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร.๑๔๒๒